Komuniści mimo wszystko rozumieli jak fundamentalne znaczenie miała u początków państwa polskiego walka o Odrę oraz to, że państwo polskie wyłoniło się pod wpływem presji niemieckiej. W 962 Niemcy ogłosili reaktywację cesarstwa rzymskiego, tym razem jako „świętego", czyli misyjnego. Wyłonienie się Polski było formą reakcji na ten projekt. Słowianie chcąc przetrwać nie mogli dłużej pozostawać w rozbiciu, a religie politeistyczne, czczenie różnych bogów przez różne plemiona, niezbyt się nadawały do projektów centralizacyjno-zjednoczeniowych.

Celebra tysiąclecia państwa polskiego była jak najbardziej naturalna dla komunistów, bo dawała się łatwo wpisać w antyniemiecką geopolitykę ówczesnych władz. Dlatego te obchody nie były wcale podyktowane walką z kościołem, choć faktem jest, że państwo i kościół zaczęły się prześcigać o to, kto lepiej uczci tysiąclecie państwa polskiego.

Komunistyczną Defiladę Tysiąclecia można uznać za zaczętek bujnego ruchu rekonstrukcji historycznych w Polsce:

Prosze obejrzeć ten oto dokument z 1945, w którym komuniści tuż po wojnie mówią o roli kościoła w zachowaniu polskości na ziemiach podbitych przez Niemcy. „Walka o Odrę była zawsze walką o Polskę".

Obchody roku 966 upamiętniają włączenie słowiańskiej Polski do głównego nurtu polityki i kultury europejskiej. Do tej pory znaczenie tego wydarzenia ograniczano do rozważań, czy i ile Polska na tym zyskała. Brak natomiast zasadniczej refleksji nad tym, ile zyskała na tym cała Europa. Gdzie podzialiby się europejscy Żydzi, gdyby nie było Polski? Gdzie podziałyby się wszystkie europejskie wolne duchy, gdyby nie było tego „raju dla heretyków"? Czym byłaby dziś Europa, gdyby nie polskie konserwatorium idei i mniejszościowych głosów?

Profesor UMK Tadeusz Jasudowicz w monografii „Śladami Ehrlicha: do Pawła Włodkowica po naukę o prawach człowieka" (1995), wykazał, że średniowiecznej Polsce zaczęły powstawać fundamenty praw człowieka, które Europa przyjęła w okresie Oświecenia. Jerzy Kolarzowski z UW w monografii habilitacyjnej „Idea praw jednostki w pismach Braci Polskich. U narodzin nowożytnej koncepcji praw człowieka" (2009) wykazał, że w renesansowej Polsce idee te zostały rozwinięte.

Oczywiście owe herezje były jedynie cząstką polskiej kultury. Polskie chrześcijaństwo wyglądało od samego początku inaczej niż na Zachodzie. Od początku obecny był w nim wątek zjednoczeniowy. W superlatywnym liście Matyldy Szwabskiej do Mieszka II, niemiecka księżna pisała: „Któż ku chwale bożej tyle zjednoczył języków? Nie dość Ci tego, że możesz we własnym i w łacińskim języku chwalić godnie Boga, zapragnąłeś jeszcze w greckim."

Polska nie tylko jest częścią Europy, ale i jej czołowym współtwórcą. Pytania o to, czy powinniśmy się odseparować od Europy są pozbawione sensu — leżymy w samym sercu Europy i nawet gdybyśmy chcieli to nie jestesmy w stanie się separować, tak jak mogą np. Wyspy Owcze, Islandia, czy nawet Wielka Brytania. Nie oznacza to jednak w żadnym razie, że swoją przynależność do Europy powinniśmy dowodzić kopiowaniem tego, co przychodzi z zachodniej części Europy, że powinniśmy być tacy sami jak reszta. Polska obecność w Europie zaznaczała się tym, że przez tysiąc lat prawie zawsze bardzo wyraźnie różniliśmy się od reszty Europy i owe różnice prędzej czy później okazywały się dla Europy konstruktywne i budujące.

See other sites: Unia Wyszehradzko-Krakowska jako pierwowzór Unii Europejskiej

Comment on this article..   See comments (12)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto