Czy można pokonać smoka?

Kokludując powyższe wywody: dziesiątki tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie z powodu zanieczyszczeń powietrza możemy włożyć między popnaukowe bajki, obok „szczepionkowego ludobójstwa" i tego typu opowieści dziwnej treści snutych dla straszenia dużych dzieci. Z pewnością środowisko nas zabija, zwłaszcza zimą, lecz są to w większości niezależne od nas przyczyny klimatyczne, temperaturowo-ciśnieniowe. Zabijają nas także toksyny, choć dotyczy to w znakomitej większości żywności. Powietrze nie ma tutaj zbyt istotnego udziału, choć jakiś może mieć, jakkolwiek nie mamy na ten temat pewnej wiedzy empirycznej.

Pewne jest natomiast, że jeśli jesteś mieszkańcem najbardziej zasmogowanego województwa małopolskiego, to najpewniej żyć będziesz w lepszym zdrowiu aniżeli mieszkańcy czystszych części Polski. Czy to dlatego, że owe niewielkie dawki toksycznych zanieczyszczeń wzmagają potencjał układu odpornościowego? Nie mamy na ten temat konkretnej wiedzy, lecz jak wskazałem powyżej, istnieją całkiem konkretne przesłanki, że warto sprawdzić taką hipotezę.

Czy wobec tego nie należy walczyć ze smogiem? Należy przede wszystkim zacząć od lepszego poznania skutków zdrowotnych różnych zanieczyszczeń, bo w obecnym wydaniu walka ze smogiem przypomina bardziej pogoń za mitycznym smokiem.

Bibliografia:

1. Adamkiewicz Łukasz, Zewnętrzne koszty zdrowotne emisji zanieczyszczeń powietrza z sektora bytowo-komunalnego. Szacunki na podstawie dostępnych danych. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii. 2018.
2. Air Quality in Europe 2016, 2017, 2018 — raporty Europejskiej Agencji Środowiska.
3. Analiza przyczyn wzrostu liczby zgonów w Polsce w 2017 roku. Departament Analiz i Strategii NFZ.
4. Arak Piotr, Andrey Ivanov, Mihail Peleah, Adam Płoszaj, Kamil Rakocy, Jakub Rok, Kamil Wyszkowski, Krajowy Raport o Rozwoju Społecznym Polska 2012. Rozwój regionalny i lokalny. United Nations Development Programme.
5. Ashworth K., Wild O., Hewitt C.N., Impacts of biofuel cultivation on mortality and crop yields, Nature Climate Change, volume 3, pages 492-496 (2013).
6. Businger, S., R. Huff, A. Pattantyus, K. Horton, A.J. Sutton, T. Elias, and T. Cherubini, 2015: Observing and Forecasting Vog Dispersion from Kīlauea Volcano, Hawaii. Bull. Amer. Meteor. Soc., 96, 1667-1686, https://doi.org/10.1175/BAMS-D-14-00150.1
7. Calabrese Edward J., Baldwin Linda A., Can the Concept of Hormesis Be Generalized to Carcinogenesis? Regulatory Toxicology and Pharmacology, Volume 28, Issue 3, December 1998, Pages 230-241.
8. Chameides WL, Lindsay RW, Richardson J, Kiang CS, The role of biogenic hydrocarbons in urban photochemical smog: Atlanta as a case study. Science. 1988 Sep 16; 241(4872):1473-5.
9. Ciemniak A., Chrąchol L., Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w zbożowych produktach śniadaniowych, Rocz Panstw Zakl Hig 2008, 59(3): 301-307.
10. Clancy L., Goodman P., Sinclair H., Dockery DW., Effect of air-pollution control on death rates in Dublin, Ireland: an intervention study. Lancet. 2002 Oct 19;360(9341):1210-4.
11. Coskun Mucahit, Fundamental pollutants in the European Union (EU) countries and their effects on Turkey. Procedia — Social and Behavioral Sciences. Volume 19, 2011, Pages 467-473.
12. Cox Louis, Do causal concentration-response functions exist? A critical review of associational and causal relations between fine particulate matter and mortality, Critical Reviews in Toxicology, 2017.
13. Cox L.A. (2011). Hormesis for fine particulate matter (PM 2.5). Dose-response: a publication of International Hormesis Society, 10(2), 209-18.
14. Cox Tony, Popken Douglas, RicciPaolo F, Temperature, not fine particulate matter (PM2,5), is causally associated with short-term acute daily mortality rates: results from one hundred United States cities, Dose-Response, 11:319-343, 2013, University of Massachusetts.
15. Csiro Australia. Trees And Air Pollution. ScienceDaily, 11 January 2001.
16. Danet Sandrine, Florence Richard, Michèle Montaye, Stephanette Beauchant, Brigitte Lemaire, Catherine Graux, Dominique Cottel, Nadine Marécaux, Philippe Amouyel, Unhealthy Effects of Atmospheric Temperature and Pressure on the Occurrence of Myocardial Infarction and Coronary Deaths, Circulation. 1999;100:e1-e7
17. Dell LD, Mundt KA, Luippold RS, Nunes AP, Cohen L, Burch MT, Heidenreich MJ, Bachand AM, A cohort mortality study of employees in the U.S. carbon black industry. J Occup Environ Med. 2006 Dec;48(12):1219-29.
18. Dockery DW, Rich DQ, Goodman PG, Clancy L, Ohman-Strickland P, George P, Kotlov T, Effect of air pollution control on mortality and hospital admissions in Ireland. Research Report (Health Effects Institute) [01 Jul 2013(176):3-109]
19. Działanie popiołu z węgla kamiennego na glebę i rośliny: wnioski, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, 2, 55-59, 1988.
20. Elias Tamar, Sutton A. Jeff, Volcanic air pollution hazards in Hawaii. Fact Sheet 2017-3017
21. Erofeeva Elena A., Hormesis and paradoxical effects of pea (Pisum sativum L.) parameters upon exposure to formaldehyde in a wide range of doses, Ecotoxicology (2018). DOI: 10.1007/s10646-018-1928-2
22. Green, Armstrong, Particulate matter in ambient air and mortality: toxicologic perspectives, Regulatory Toxicology and Pharmacology, 2003.
23. Guerreiro C.B.B., Horálek J., F.de Leeuw, F.Couvidat, Benzo(a)pyrene in Europe: Ambient air concentrations, population exposure and health effects, Environmental Pollution, Volume 214, July 2016, Pages 657-667.
24. Hose Jo Ellen, Puffer Harold W., Oxygen consumption rates of grunion (Leuresthes tenuis) embryos exposed to the petroleum hydrocarbon, benzo[a]pyrene, Environmental Research, Volume 35, Issue 2, December 1984, Pages 413-420.
25. Isidorov Valery, Pirożnikow Ewa, Jaroszyńska Jadwiga, Emisja roślinna lotnych związków organicznych (LZO) oraz ich znaczenie ekologiczne, Kosmos, 1995, 44(1): 169-186.
26. Jędrychowski Wiesław, Majewska Renata, Mróz Elżbieta, Flak Elżbieta, Kiełtyka Agnieszka, Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza drobnym pyłem zawieszonym i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi w okresie prenatalnym na zdrowie dziecka. Badania w Krakowie. Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej UJCM oraz Fundacja Zdrowie i Środowisko.
27. Kenneth K. Lopiano, Richard L. Smith, S. Stanley Young, Air quality and acute deaths in California 2000-2012, Cornell University, arXiv:1502.03062 [stat. AP], 13 maja 2015.
28. Koop GM, R McKitrick, LA Tole, Does air pollution cause respiratory illness? A new look at Canadian cities, University of Strathclyde, 2007.
29. Koźmiński Czesław, Michalska Bożena, Międzydobowe zmiany ciśnienia atmosferycznego w Polsce niekorzystne dla organizmu człowieka, Przegląd Geograficzny T. 84 z. 3 (2012).
30. Koźmiński Czesław, Michalska Bożena, Międzydobowe zmiany ciśnienia atmosferycznego w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku, Przegląd Geograficzny 2010, 82, 1, s. 73-84.
31. Krstić G, Apparent temperature and air pollution vs. elderly population mortality in Metro Vancouver. PLoS One. 2011;6(9):e25101. doi: 10.1371/journal.pone.0025101.
32. Krstić G, Asthma prevalence associated with geographical latitude and regional insolation in the United States of America and Australia. PLoS One. 2011 Apr 8;6(4):e18492. doi: 10.1371/journal.pone.0018492.
33. Kubica Krystyna, Jędrak Jakub, Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Materiały pokonferencyjne. Polska Izba Ekologii. 2017.
34. Lefcort, Hugh & Freedman, Zachary & House, Sherman & Pendleton, Mathew. (2008). Hormetic Effects of Heavy Metals in Aquatic Snails: Is a Little Bit of Pollution Good?. EcoHealth. 5. 10-7. 10.1007/s10393-008-0158-0.
35. Malinowski Szymon, Jak ciśnienie wpływa na pogodę? Zapytaj fizyka. Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, 24 listopada 2016.
36. Mapa potrzeb zdrowotnych w zakresie chorób układu oddechowego (ostrych) dla województwa świętokrzyskiego, 2018, www.mpz.mz.gov.pl
37. Mattson Mark P., Calabrese Edward J., Hormesis: A Revolution in Biology, Toxicology and Medicine, Springer Science & Business Media, 1 gru 2009.
38. Means Tiffany, Air Quality: Why It Suffers in Summer, ThoughtCo, 1 sierpnia 2016.
39. Michalak Anna, Oddziaływanie metali ciężkich na metabolizm wtórny korzeni topoli, rozprawa doktorska Instytutu Dendrologii PAN,
40. Olsson, Ann C, Joelle Fevotte, Tony Fletcher, Adrian Cassidy, Andrea 't Mannetje, David Zaridze, Neonila Szeszenia-Dabrowska, Peter Rudnai, Jolanta Lissowska, Eleonora Fabianova, Dana Mates, Vladimir Bencko, Lenka Foretova, Vladimir Janout, Paul Brennan, and Paolo Boffetta. „Occupational Exposure to Polycyclic Aromatic Hydrocarbons and Lung Cancer Risk: A Multicenter Study in Europe." Occupational and Environmental Medicine 67, no. 2 (2010): 98-103.
41. Pontel Lucas B., Ivan V. Rosado, Guillermo Burgos-Barragan, James A. Swenberg, Gerry P. Crossan, Ketan J. Patel, Endogenous Formaldehyde Is a Hematopoietic Stem Cell Genotoxin and Metabolic Carcinogen, Molecular Cell, Volume 60, 1, P177-188, October 01, 2015.
42. Public Health Goal for Benzo(a)pyrene in Drinking Water, Pesticide and Environmental Toxicology Branch Office of Environmental Health Hazard Assessment California Environmental Protection Agency September 2010.
43. Rutkowska Longina, Waligórska Małgorzata, Sapała Kamil, Trwanie życia w 2017, GUS.
44. Schwartz Joel, Burying Evidence. The Union of Concerned Scientists' Unscientific Claims about Air Pollution and Health. 16 stycznia 2007.
45. Scott, B. R., Bruce, V. R., Gott, K. M., Wilder, J., & March, T. (2012). Small γ-Ray Doses Prevent Rather than Increase Lung Tumors in Mice. Dose-response: a publication of International Hormesis Society, 10(4), 527-40.
46. Sharkey T.D.; Wiberley A.E.; Donohue A.R. „Isoprene Emission from Plants: Why and How". Annals of Botany. 17 października 2007.
47. Smreczak, Bozena & Siebielec, Grzegorz & Ukalska — Jaruga, Aleksandra & Klimkowicz-Pawlas, Agnieszka. (2019). OCENA ZAWARTOŚCI KADMU, CYNKU I OŁOWIU ORAZ BENZO(a)PIRENU W GLEBACH UŻYTKOWANYCH ROLNICZO — DWADZIEŚCIA LAT MONITORINGU CHEMIZMU GLEB ORNYCH POLSKI.
48. Srám, R. J., Benes, I., Binková, B., Dejmek, J., Horstman, D., Kotĕsovec, F., Otto, D., Perreault, S. D., Rubes, J., Selevan, S. G., Skalík, I., Stevens, R. K., Lewtas, J. (1996). Teplice program--the impact of air pollution on human health. Environmental health perspectives, 104 Suppl 4(Suppl 4), 699-714.
49. Sverdrup, L.E., Hagen, S.B., Krogh, P.H., Van Gestel, C.A.M., 2007. Benzo(a)pyrene shows low toxicity to three species of terrestrial plants, two soil invertebrates, and soil-nitrifying bacteria. Ecotoxicol. Environ. Saf. 66, 362-368
50. Uherek Elmar, Emisje biosferyczne, Encyklopedia Klimatologiczna ESPERE, klimat.czn.uj.edu.pl.
51. Vanasse Alain, Denis Talbot, Fateh Chebana, Diane Bélanger, Claudia Blais, Philippe Gamache, Jean-Xavier Giroux, Roxanne Dault, Pierre Gosselin, Effects of climate and fine particulate matter on hospitalizations and deaths for heart failure in elderly: A population-based cohort study. Environment International, Volume 106, September 2017: 257-266.
52. Widziewicz Kamila, Rogula-Kozłowska Wioletta, Majewski Grzegorz, Lung Cancer Risk Associated with Exposure to Benzo(A)Pyrene in Polish Agglomerations, Cities, and Other Areas, International Journal of Environmental Research, December 2017, Volume 11, Issue 5-6, pp 685-693.
53. Wieczorek Jolanta, Wieczorek Zbigniew, Pobranie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych z żywnością, Bromat. Chem. Toksykol. XLIV, 2011, 3, str. 725-731.
54. Wojtyniak Bogdan, Goryński Paweł (red.), Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — Państwowy Zakład Higieny. 2016.
55. Xu, L.; Song, H.; Wang, Y.; Yin, H. Assessment of Industry-Induced Urban Human Health Risks Related to Benzo[a]pyrene based on a Multimedia Fugacity Model: Case Study of Nanjing, China. Int. J. Environ. Res. Public Health 2015, 12, 6162-6178.
56. Young Stanley, Air Pollution and Deaths: Association Without Causation, American Council on Science and Health, 4 stycznia 2017.
57. Young Stanley, EPA Doublethink On Particulate Matter And Mortality, American Council on Science and Health, 19 sierpnia 2016.
58. Zhang, Yan & Shen, Guoqing & Yu, Yueshu & Zhu, Hongling. (2009). The hormetic effect of cadmium on the activity of antioxidant enzymes in the earthworm Eisenia fetida. Environmental pollution (Barking, Essex : 1987). 157. 3064-8. 10.1016/j.envpol.2009.05.039.
59. Zhang, Linbao & Liu, Xiaoli & You, Liping & Zhou, Di & Wang, Qing & Li, Fei & Cong, Ming & Li, Lianzhen & Zhao, Jianmin & Liu, Dongyan & Yu, Junbao & Wu, Huifeng. (2011). Benzo(a)pyrene-induced metabolic responses in Manila clam Ruditapes philippinarum by proton nuclear magnetic resonance (H-1 NMR) based metabolomics. Environmental toxicology and pharmacology. 32. 218-25.
60. Zhang, Lihao & Zhou, Lina & Han, Lisi & Zhao, Chenyu & Norton, Jeanette & Li, Huixin & Hu, Feng & xu, li. (2018). Benzo(a)pyrene inhibits the accumulation and toxicity of cadmium in subcellular fractions of Eisenia fetida. Chemosphere. 219. 10.1016/j.chemosphere.2018.12.083.
61. Zhang Xin, Xi Chen, Xiaobo Zhang, The impact of exposure to air pollution on cognitive performance, Proceedings of the National Academy of Sciences Sep 2018, 115 (37) 9193-9197.
62. Zhu W, Cromie MM, Cai Q, Lv T, Singh K, Gao W (2014) Curcumin and Vitamin E Protect against Adverse Effects of Benzo[a]pyrene in Lung Epithelial Cells. PLoS ONE 9(3): e92992.

Comment on this article..   See comments (31)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto