Projektowanie Utopii jest bliską krewną nauki, która nie tyle czerpie z obecnych osiągnięć techniki, co nakierowuje jej rozwój, by odkrywała narzędzia które mają zaspokoić przyszłe potrzeby ludzkości. Utopia nie boi się eksperymentów, a pierwsze zrealizowane wizje powstały dzięki utopistom. W tym względzie utopista również zyskuje nowe znaczenie. Staje się projektantem przyszłości. Utopista to jednak nie futurolog, bowiem

„Futurolog z najwyższym trudem domyśla się przyszłej całości lub poprzestaje na cząstkowej prognozie; utopista zaczyna właśnie od owej całości, aby domyślać sie następnie procesów, które do jej powstania ewentualnie doprowadzą."  ^{[ 9 ]}

Utopista to również w pewnym sensie rewolucjonista czy reformator, którzy tworzą „przedwczesne prawdy" ^{[ 10 ]}.

„Świat współczesny pełen jest rzeczy, które właśnie przez utopistów zostały pomyślane po raz pierwszy." ^{[ 11 ]}

W takim rozumieniu:

„Projektowanie utopii na pewno zatem nie jest fantazjowaniem; jest to akt samooświecenia myśli o jej własnym ukrytym mechanizmie. Nieustannie i nieuchronnie przewodzą nam utopie nieuświadomione i przeto niepodatne na kontrolę. Każdy, kto podejmuje decyzje, kto działa lub planuje, chce zawsze coś ulepszyć. Ma więc przed oczyma stan, który w porównaniu z teraźniejszością jest utopijny." ^{[ 12 ]}

Można by wywnioskować, iż nauka jest Utopią, a każdy naukowiec jest utopistą. Zasada ta jednak nie skupia się w tym twierdzeniu. Utopia i utopista to coś więcej. Utopia może stać się jedyną drogą ludzkości, w sensie nie ostateczna, ale jest nieunikniona, bo tylko tą drogą może chcieć podążać. Nauka i technika wymagają budowy Utopii, gdzie utopistami staną się wszyscy użytkownicy tego projektu. Jest to dość ogólne zagadnienie, jednak ja ważniejszym założeniem tego podrozdziału, jest to, iż:

„Utopia traktowana jest jako ogólna wizja pożądanego kierunku rozwoju, inspirująca konkretne działania aktualne." ^{[ 13 ]}

2. Technoutopie

Rozwój technologiczny zmienił całkowicie pojęcie Utopii. Technika otworzyła zupełnie nowe pola dla kształtowania się jej.

„Patrząc z klasycznej (a nawet cybernetycznej) perspektywy, technologia stanowi przedłużenie ciała. Jest wyrafinowanym, funkcjonalnym udoskonaleniem organizmu ludzkiego, umożliwiającym mu dorównanie naturze oraz triumfalne jej blokowanie i obsadzanie."  ^{[ 14 ]}

Człowiek jest uzależniony od maszyny. Zaspokajają i wypełniają one najważniejsze płaszczyzny w jego życiu. To nieodzowny element w komunikacji, w pozyskiwaniu informacji, ich przetwarzania oraz w budowaniu nowego świata. Nie potrafimy obejść się bez technologii, jest ona tak powszechna w naszym życiu, że aż niezbędna. Ten rozwój dąży do tego, by każda część życia człowieka była uzależniona od technologii. Jak dotąd ludzkość poddaje się temu z wielką przyjemnością. Dla przykładu:

„Optoelektronika przyczyniła się do rozszczepienia osobowości i rozciągnięcia jej w czasie i przestrzeni. Ludzie coraz częściej rezygnują z realnej obecności na rzecz teleobecności, zapośredniczonej przez media. Teraźniejszość zastępowana jest technologią czasu rzeczywistego i transmisjami na żywo." ^{[ 15 ]}

Wszelki rozwój techniki i nauki jest spowodowany chęcią przedłużenia zdolności człowieka. Człowiek ma się objawić jako istota doskonała, niczym nie ograniczona. Dlatego tez naukowcy próbują stworzyć wszelkiego rodzaju maszyny zdolne poszerzyć jego zmysły. Szczególnym kierunkiem w tej dziedzinie jest rozwój biotechnologii, która ostatecznie ma zapewnić człowiekowi nieśmiertelność. Możliwość wymiany organów, modyfikacji genetycznych czy łączeniu urządzeń technicznych z ludzkimi organami to wstępnie już prowadzone badania. Pierwszym etapem jest walka z ograniczeniami ludzi niepełnosprawnych, sterowanych myślami, później ma to być całkowita kontrola nad DNA ludzkim, jak to przedstawia film "Gattaca" (polskie tłumaczenie: "Szok przyszłości"). ^{[ 16 ]}

„W opublikowanym w 1970 roku Szoku przyszłości Alvin Toffler odważnie kreśli wizje technoutopii, choć zastrzega, że stara się "trzymać linii racjonalnego myślenia". Podobnie jak rzesza innych technoutopistów przekonuje on, że współczesna rewolucja super-przemysłowa może zlikwidować nie tylko głód i choroby, lecz na­wet takie plagi społeczne jak chamstwo i ciemnota. System super-przemysłowy nie tylko nie będzie ograniczał indywidualnego roz­woju człowieka, lecz również stworzy nowe możliwości przeżycia rozkoszy i przygody." ^{[ 17 ]}

Technologia korzystając z osiągnięć nauki staje się najważniejszym środkiem realizującym założenie utopijne. Ta droga ma doprowadzić do narodzin nowej ery zwanej posthumanizmem (nurt nazywany również transhumanizmem), gdzie człowiek staje się czymś więcej. Ingerencja nauki i technologii dotyczy również ludzkiego ciała, poprzez jego modyfikację dąży się do jego ulepszenia.

„Kurzweil w dziele The Singularity Is Neaf przekonuje, że na skutek wykładniczego wzrostu tempa rozwoju technologicznego ludzkość wkroczyła w etap technologicznej konwergencji, stopienia biologii, techniki i informatyki w jedną dyscyplinę. Efektem tego stopienia będzie niebawem, za jakieś dwadzieścia do pięćdziesięciu lat, radykalny skok ewolucyjny, przejście do epoki posthumanistycznej. Jednym z jej ważnych aspektów będzie realna nieśmiertelność. Transhumanizm — bo tak nazywa się ten najbardziej radykalny nurt myśli posthumanistycznej — jest w Stanach Zjednoczonych bardzo wpływowym projektem. [...] Utopia posthumanizmu jest bardzo płodna i kryje wieloznaczny potencjał. [...] Posthumanizm otwiera szansę redefinicji podmiotowości i uzyskania większej autonomii, oderwania koncepcji podmiotowości od groźnych i kwestionowanych esencji rasy, płci, gatunku. [...] Oto bowiem rozwój antropotechnik otwiera perspektywę biowładzy absolutnej, sięgającej samej podstawy bytu, jaką jest kod." ^{[ 18 ]}

W kreowaniu wirtualnej rzeczywistości możliwe jest stworzenie zamkniętych pomieszczeń-komputerów, w których człowiek będzie egzystował, bowiem Utopia to"pole nieograniczonych możliwości". ^{[ 19 ]}

Już teraz istnieją technologie, które udostępnione ogółowi społeczeństwa zbudują zupełnie nowy świat. Są to np. drukarki drukujące trójwymiarowe przedmioty, w przyszłości do ich funkcji zaliczać ma się możliwość wydrukowania posiłku. Przedmioty, które narysowane w powietrzu za pomocą specjalnego długopisu, wyłaniają się z maszyny stworzonej do tego celu. Jednym z najbardziej rewolucyjnych jest projekt NATAL — zaawansowany system sterowania, wiernie odwzorowujący ruchy użytkownika — kontrolera. Projekt kupił Microsoft.

"Pomysł Microsoftu polega na wykorzystaniu kamery, która będzie odbierała ruchy gracza i przekładała je na ruchy postaci w grze. System zostanie też wyposażony w technologię rozpoznawania twarzy, przydatną przy logowaniu, oraz rozpoznawania mowy.

„Projekt Natal", o ile zostanie zrealizowany, może być początkiem nowej epoki w dziedzinie elektronicznej rozrywki i komunikacji." ^{[ 20 ]}

Projekt NATAL

Rozwijająca się branża gier komputerowych chce stworzyć sensory zmysłu, skupiając się głównie na zmyśle dotyku. Tzw. „system dotyku", ma umożliwić intymne kontakty z innymi użytkownikami umożliwiając zmianę emocjonalną swych postaci a nawet spłodzenie potomstwa. Rozwój technologiczny w tej branży planuje budowę pokoi przeznaczonych dla graczy, które całkowicie umożliwią „zatopienie" się w wirtualnej rzeczywistości, zapewniając odbiór świata wszystkimi zmysłami.

W 2009 roku do kin weszła produkcja „Gamer" ^{[ 21 ]}, której fabuła związana jest z przyszłością gier komputerowych. Gracze mają możliwość wykorzystania prawdziwych ludzkich Awatarów w grze „Społeczeństwo".

„Gamer" — gra „Społeczeństwo"

Twórca tej technologii (nanokomórkek, które poprzez replikację tworzą Nanokorę u ludzkich Awatarów, którymi steruje gracz podczas gry), stwarza nową grę „Zabójcy", w których więźniowie-Awatarzy, zabijają się naprawdę, więzień, który przetrwa 30 takich sesji ma możliwość wyjścia na wolność. Jest to wizja antyutopijna, a raczej kolejny przykład Utopii w krzywym zwierciadle, gdyż społeczeństwo godzi się na taki stan, ze względu na rozrywkę, jakie ona dostarcza.

Film zawiera wiele wątków dotyczących choćby manipulacji społeczeństwa, graczy którzy nadużywają swoich Awatarów, do czego dąży społeczeństwo, któremu zależy tylko na rozrywce itp., itd. Film ma szczęśliwe zakończenie, jednak należy zapytać, jak daleko może posunąć się technologia oraz społeczeństwo w szukaniu nowej rozrywki.

„Czy współczesna technoutopia — która przybiera kształt snów o podróżowaniu po infostradach pokonywanych w czasie nanosekundy, o wirtualnej rzeczywistości i cyberprzestrzeni, pozwalających przekraczać tradycyjne ziemskie ograniczenia, marzeń o byciu panem wykreowanego przez technologię wszechświata — może mieć jakiekolwiek cienie? Przecież ten technoutopijny sen jest jawą tak nieodpartą, jak dla wcześniejszych pokoleń były wizje skonstruowanego przez technologię świata różnorakich udogodnień i wynalazków." ^{[ 22 ]}

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Racjonalność alternatywna czyli racjonalizm fundamentalizmu Logika intelektualnego getta

See comments (2)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word