Jest to słownik stanowiący dodatek do powieści Mieczysława Lenckowskiego Wikingowie z Truso (zob. str. 391), zatem oprócz pojęć, określeń, nazw, czy osób mitologicznych, etnicznych i geograficznych, napotkać można również takie które występują tylko w powieści (jest to zaznaczone).

CZĘŚĆ I. OBRAZY Z ŻYCIA LUDZI POGRANICZA

Ajtwar — mityczny pruski władca wiatru.

Alfred Wielki (872-899) — król Wessexu, nadał część swych ziem wojowniczym Normanom i tekst relacji z podróży Wulfstana zamieścił w swoim przekładzie Chorografii Paulusa Orozjusza.

Asgard — niebiańska siedziba bogów położona w centrum wszechświata, do której można było dostać się przez most zbudowany z tęczy.

Asgota Okrutny — wielki wikiński wojownik, opiewany w pieśniach i sagach.

Aundumla — mityczna krowa, której mleko ssał Ymir, a ona sama wylizała boga Buri.

Baldur — literacki niedźwiedź samotnik, który zaprzyjaźnił się z bartnikami z Truso.

Bożydar — postać literacka, pruski chłopiec podziwiany za spryt i odwagę.

Bratusław — postać literacka, bard z rodu Golędów opiewający sławę pruskich wojowników.

Brzeźnica — rzeka, przez którą przeprawiali się pędzący w wyścigu chłopcy.

Bur — rodzina mityczna, w której ważną rolę odgrywali Odin, Wili i Hod.

Cholin (Cholinum) — pruski gród w okolicach Kwietniewa, który odwiedził prawdopodobnie św. Wojciech.

Chorasana — miejsce buntu Szyitów pod wodzą Abul-Abbasa, gdzie przebywał Swen Siwobrody.

Dadźbóg Mont — senior rodziny Montów, który zasłynął ze zbrojnych wypraw wojennych.

dagis — czas pierwszej orki i wypędzenia stad owiec i bydła na pastwiska.

Dangeld — danina za życie dla zbójców wikińskich.

Domarada — literacka prawowita żona Kriwe, z którą miał pierworodną córkę Sigrid.

Dobiegniewa — literacka kochanka Kriwe z rodziny tkaczy, z którego to związku przyszła na świat Radosława.

drakkary — duże wikińskie statki królewskie, pełniące przeważnie funkcje reprezentacyjne lub wywiadowcze do późniejszych działań wojennych.

dranice — deszczułki łupane przy pomocy klinów i siekiery, którymi wykładano ulice w osadach i grodach.

Dymnik — osada na wzgórzu w pobliżu Kwietniewa, gdzie znajdował się jeden z etapów wyścigów konnych pruskich chłopców.

Egil — postać literacka, przystojny wiking w którym kochała się Sigrid.

Eryk Czerwony — mieszkaniec Skandii i odkrywca Grenlandii.

Estiowie — mieszkańcy krainy u ujścia Wisły zwanej Estlandem, gdzie dopłynął i przebywał w latach 880-890 anglosaski podróżnik Wulfstan.

Fjalar — postać literacka, najmłodszy syn Mirgiafów, nazywany człowiekiem-pszczołą, który poznał największe tajniki wiedzy bartniczej.

Forkbeardowie — duńska dynastia królewska.

Frey — mityczny bóg pokoju i płodności.

Galena — miejsce tajemnych nauk z różnych dziedzin sztuki, a przede wszystkim muzyki.

Ginnungagap — mityczna czeluść otchłani, która powstała w zaczątkach świata za czasów Ymira.

girnoynis — żarna do ręcznego rozcierania zboża.

Gniewomir — postać literacka, obrońca Budoraju.

Gor — postać literacka, drugi atakujący w grze chłopców w piłkę.

Gosława — postać literacka, córka Bratusława.

Gościmir — postać literacka, atakujący chłopiec pruski zwycięskiej drużyny.

Gunnar Mirgiaf — literacka głowa rodziny bartników, zaprzyjaźniony z pruskimi zbieraczami miodu.

Guido z Alezzo — toskański mnich, muzyk i kompozytor średniowieczny, u którego terminował podstawy muzyki Swen Siwobrody.

Gurcha (Kurek) — Bóg Plonów i Obfitości,czczony podczas święta plonów.

Hallgerda — żona Gunnara Mirgiafa, opiekująca się Baldurem.

Hamad — święta księga Islamu, z którejSwen Siwobrody przygrywał na rebabie miłosne sury dla Roxany.

Harold Kręposzyi — postać literacka, ojciec Namedy, który wraz z jej bratem prowadził warsztat rzemieślniczy zajmujący się artystyczną obróbką oraz inkrustracją wyrobów z brązu i złota.

Hedeby (Haithabu) — duża wikińska osada na półwyspie Szlezwik-Holsztyn.

Helgafel — święte wzgórze, na którym składano ofiary i odbywały się modlitwy błagalne o miłość i płodność, dobra materialne i duchowe, a także czyniono przyrzeczenia Freyowi.

godi — głowa rodziny, pełniący również funkcję kapłana.

Ilfing -rzeka łącząca jezioro Drużno z Zalewem Estyjskim.

iuse — pruskie, gorące zupy mięsne.

Ivar — syn Thardfa Śmiałego, biorący udział w wyprawie z ojcem na Islandię.

Jaromiej — postać literacka, stary skald opiewający chwałę wikińskich Wojowników.

Jaromira — postać literacka, żona Bratusława.

Kaijls Silriskai — witajcie, pozdrowienie pruskich wojów.

kauszele — drewniana miseczka dla płynów obrzędowych.

kitara — instrument strunowy, pierwotny dla dzisiejszej gitary.

Korsuńskie Jezioro — jezioro w okolicy Kiersit, gdzie odbywała się konna gonitwa pruskich chłopców

Kriwe z Nadrowii — kapłan strzegący wiecznego ognia w świętym gaju, którego sława sięgała do najdalszych zakątków ziemi.

Krzepimir — postać literacka, pruski obrońca w grze chłopców w piłkę.

Krzywula — rodzaj laski magicznej, używanej przez pruskich szamanów podczas staropruskich obrzędów religijnych

Kumtamari — cesarz baśniowej Krainy Poświaty Księżycowej.

kunigas — przywódcy grodów pruskich, zwani inaczej z gockiego królikami lub

rikjami, odpowiedzialni za bezpieczeństwo i obronę ich mieszkańców.

langskipy — długie wikińskie okręty z wysoką dziobnicą i nasadą w kształcie głowy smoka.

laitian — suszone kiełbasy, wędzone nad paleniskiem.

Lauks — osada wiejska z wieloma grodami pruskimi.

Leif Erikson — podróżnik i odkrywca Ameryki, której nadano wówczas nazwę Vinland

Łaukosarga — mityczny Pan Strzegący Pól i Zbóż.

majdan — dziedziniec wewnątrz pruskiego grodu.

Mirgiafowie — literacka rodzina bartników, posiadająca dużą pasiekę i wyrabiająca miód dla mieszkańców osady Truso.

Mjornill — stary wiking biorący udział w wyprawie Fjalarda, wyłowiony z morza przez drakkar „Wężowa Głowa", zmarł podczas powrotnej żeglugi i został spalony, a prochy wrzucone do morza.

Mokajmy — gród na trasie Szlaku Bursztynowego, nieopodal Świętego Gaju.

Montowie — pruska rodzina słynąca z waleczności i dalekich wypraw na czele Natangów z Golędami i Sudowami.

Mścigniew — postać literacka, dzielny woj pruski opiewany przez skalda Jaromira

Muspellheim — mityczne ciepłe wiatry topiące lodowce.

Nameda — literacka postać córki Kriwe, żona wikinga Ulfa.

Niflheim — mityczna czeluść otchłani.

nixam — mityczny bożek wodny, opiekun żeglarzy.

Njorda — wiatr mityczny, sprzyjający żeglarzom i rybakom.

Nobiles — pruscy możnowładcy i przywódcy rodowi.

Nunataki — śnieżne góry w Islandii.

Occopirma — jeden z naczelnych bogów pruskich przedstawiający Saturna, ówczesnego boga nieba i ziemi.

Odyn — pierwszy z bogów, syn Bura i Bestii, bóg wojny.

Olaf — postać literacka, syn bogatego sąsiada zakochany w Ranghildzie wybrał się w podróż, aby zasłużyć na jej miłość, a potem oddał za nią życie.

Pergrubi — mityczny Pan Przesilenia Wiosennego i Odradzającej się Roślinności.

Perkun — mityczny bóg łyskania, dżdżu i gromu

Plac Wiecowy — miejsce obrad i podejmowania ważnych decyzji.

Potrimpos — mityczny władca rzek, źródeł i deszczu.

Puszait — mityczny Strażnik Drzew.

Radosława — postać literacka, żona Radogosta z rodziny rzemieślniczej tkaczy.

Radziwoj -postać literacka,mocarny bramkarz z Mokajmów.

Ragnar — postać literacka ojca rodziny rybaków, uprawiających rybołówstwo na jeziorze Drużno wraz z synami Egilem i Leifem oraz córką Ranghildą i żoną Towe.

rebab — instrument strunowy z długim smyczkiem, na którym wygrywał swoje pieśni bard Sven Siwobrody.

Roxana — księżniczka perska, kochanka Swena Siwobrodego.

Eryk Rudobrody — postać literacka, normański pirat, pogromca Budoraju.

runy — pismo wikingów ryte na kamiennych tablicach.

samtis — drewniana łyżka obrzędowa.

Sigrid — postać literacka, córka Thora, zielarka i kolekcjonerka runowych tablic.

Skadi — mityczna żona Njorda, opiekunka brzemiennych kobiet i kochanków.

skald — średniowieczny pieśniarz skandynawski opiewający w sagach bohaterskie czyny wikingów.

Sven Siwobrody — postać literacka, wytrawny żeglarz, muzyk i miejscowy bard opiewający bohaterskie czyny wikingów.

Synowie Montów — postacie literackie, Tolimir. Wszebor, Żegota i Przecław, uczestnicy wyścigów konnych.

Synowie Północy — plemiona nordyckie, przeważnie z krajów skandynawskich.

Świętosława — postać literacka, druga córka kapłana Kriwe, zrodzona z jego wielkiej miłości do Dobiegniewy.

Święty Gaj — miejscowość, gdzie prawdopodobnie został ścięty św. Wojciech.

tanbur — instrument perkusyjny do wystukiwania na nim rytmu ręką.

Tabl — arabski bęben używany przez Swena Siwobrodego.

Thardf Śmiały — słynny wiking, biorący udział w ataku na klasztor Lindis Harne.

Thor — mityczny bóg grzmotów i burzy.

Tolimir — postać literacka, najlepszy gracz w piłkę z Mokajmów.

tulisze i ligasze — wędrowni kapłani pruscy.

Truso — osada i port na pograniczu słowiańsko-estyjskim, do którego pod koniec IX wieku dopłynął Wulfstan.

Ulf — literacka postać wikinga, męża Namedy.

Walhalla — siedziba dusz wybranych wojowników, nad którą panuje Odyn.

Walkirie — dziewice wojowniczki, zabierają do Walhalii poległych wojowników.

Wanowie — w mitologii skandynawskiej władcy wiatru, burzy i ognia.

Wieland — mityczna boska kraina elfów, trollów i zwergów.

wikingowie — normańscy rozbójnicy morscy, podejmujący w VIII-XI wieku na długich i wąskich łodziach dalekie wyprawy łupieżcze do krajów zachodniej i wschodniej Europy.

Witan Wojbor — postać literacka, miejscowy garncarz.

Wojbor — postać literacka, jeden z atakujących w grze chłopców.

Wszerada — postać literacka, sędzia w grze pruskich chłopców.

Ymir — w mitologii skandynawskiej olbrzym, który wyłonił się z topniejących lodów Niflheimu, ojciec lodowych gigantów Thurusów.

Zalew Estyjski — obecnie Zalew Wiślany w innych obszarach hydrograficznych Żuław Elbląskich.

Żemina — bogini ziemi i wszystkiego co się na niej rodzi, żyje i umiera.

See other sites: Azowie - panteon bogów skandynawskich

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Wikingowie z Truso Azowie – panteon bogów skandynawskich

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word