Osoba, która dysponuje mieszkaniem lub terenem albo jej przedstawiciel ma prawo być obecna podczas przeszukania.

Przeszukania można dokonywać jedynie w obecności dwóch świadków.

W przypadkach określonych ustawą, osoby urzędowe są upoważnione do wejścia do cudzego mieszkania lub na cudzy teren bez nakazu sądowego i, wyjątkowo pod nieobecność świadków, mogą dokonywać przeszukiwania, jeśli jest to bezwzględnie konieczne w trakcie bezpośredniego pościgu za sprawcą czynu przestępczego lub w celu ochrony ludzi i mienia.

Artykuł 37

(ochrona tajemnicy korespondencji i innych środków porozumiewania się)

Zapewnia się tajemnicę korespondencji i porozumiewania się za pomocą innych środków.

Na podstawie ustawy i gdy jest to konieczne dla podjęcia albo prowadzenia postępowania karnego lub dla bezpieczeństwa państwa, sąd może zezwolić na podjęcie czynności naruszających na określony czas tajemnicę korespondencji i porozumiewania się za pomocą innych środków oraz prawo do prywatności.

Artykuł 38

(ochrona danych osobowych)

Zapewnia się ochronę danych osobowych. Zakazane jest wykorzystywanie danych osobowych sprzeczne z celem, dla którego zostały zebrane.

Zasady zbierania, przetwarzania i wykorzystywania a także kontroli oraz ochrony poufności danych osobowych określa ustawa.

Każdy ma prawo zapoznać się z dotyczącymi go danymi osobowymi oraz ma prawo do sądowej ochrony przed ich nadużyciem.

Artykuł 39

(wolność wypowiedzi)

Zapewnia się wolność wyrażania myśli, wolność słowa i wystąpień publicznych, druku oraz innych form rozpowszechniania informacji i opinii. Każdy ma prawo w swobodny sposób zbierać, otrzymywać oraz rozpowszechniać informacje i opinie.

Z wyjątkiem przypadków określonych ustawą każdy może uzyskiwać informacje o znaczeniu publicznym, o ile wykaże istnienie interesu prawnego znajdującego oparcie w ustawie.

Artykuł 40

(prawo do sprostowania i odpowiedzi)

Osobom, organizacjom lub organom, których prawa lub interes zostały naruszone publikacją zapewnia się prawo do uzyskania sprostowania oraz prawo do odpowiedzi na opublikowaną informację.

Artykuł 41

(wolność sumienia)

Każdemu przysługuje wolność praktykowania religii i innych wierzeń prywatnie bądź publicznie.

Nikt nie jest zobowiązany do określenia swojej religii lub innych wierzeń.

Rodzice mają prawo zapewnić dzieciom wychowanie religijne i moralne zgodne ze swoimi przekonaniami. Wychowanie dziecka mające na uwadze zasady religijne i moralne musi uwzględniać jego wiek, stopień dojrzałości a także wolność jego sumienia, wyznania oraz inne wierzenia i przekonania.

Artykuł 42

(wolność zgromadzeń i stowarzyszeń)

Zapewnia się wolność pokojowego gromadzenia się i udziału w zgromadzeniach publicznych.

Każdy ma prawo do swobodnego stowarzyszania się z innymi.

Prawa te mogą być ustawowo ograniczone ze względu na bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo publiczne lub ochronę przed szerzeniem się chorób zakaźnych.

Zawodowi członkowie sił zbrojnych i policji nie mogą należeć do partii politycznych.

Artykuł 43

(prawa wyborcze)

Prawo wyborcze jest powszechne i równe.

Każdy obywatel, który ukończył 18 lat ma prawo głosować i być wybranym.

Ustawa może określić w jakich przypadkach i na jakich zasadach prawa wyborcze przysługują cudzoziemcom.

Artykuł 44

(współdziałanie w kierowaniu sprawami publicznymi)

Każdy obywatel ma prawo, zgodnie z ustawą, bezpośrednio lub przez swoich przedstawicieli współdziałać w kierowaniu sprawami publicznymi.

Artykuł 45

(prawo petycji)

Każdy obywatel ma prawo przedkładać petycje i podejmować inne inicjatywy o znaczeniu społecznym.

Artykuł 46

(prawo do zastrzeżeń sumienia)

Prawo do powoływania się na zastrzeżenia sumienia jest dopuszczalne w przypadkach określonych ustawą, o ile nie ogranicza to praw i wolności innych.

Artykuł 47

(ekstradycja)

Obywatele Słowenii nie podlegają ekstradycji. Cudzoziemcy mogą być poddani ekstradycji jedynie w przypadkach przewidzianych w wiążących Słowenię umowach międzynarodowych.

Artykuł 48

(azyl)

W granicach określonych ustawami zapewnia się prawo azylu cudzoziemcom i bezpaństwowcom prześladowanym z powodu ich działalności na rzecz praw człowieka i podstawowych wolności.

Artykuł 49

(wolność pracy)

Zapewnia się wolność pracy.

Każdemu przysługuje wolność wyboru zatrudnienia.

Wszystkie miejsca pracy są w równym stopniu dostępne dla każdego.

Zakazana jest praca przymusowa.

Artykuł 50

(prawo do zabezpieczenia społecznego)

Obywatele, którzy wypełniają warunki określone ustawą mają prawo do zabezpieczenia społecznego.

Państwo organizuje obowiązkowe zdrowotne, inwalidzkie, emerytalne i inne ubezpieczenia społeczne oraz zapewnia ich funkcjonowanie.

Weteranom wojny i ofiarom prześladowań wojennych przysługuje szczególna ochrona określona w ustawie.

Artykuł 51

(prawo do ochrony zdrowia)

Każdy ma prawo do ochrony zdrowia na zasadach określonych ustawą.

Ustawa określa zasady finansowania ochrony zdrowia ze środków publicznych.

Z wyjątkiem przypadków określonych ustawą, nikogo nie można zmuszać do poddania się leczeniu.

Artykuł 52

(prawa osób niepełnosprawnych)

Osobom niepełnosprawnym zapewnia się, zgodnie z ustawą, zabezpieczenie egzystencji i przysposobienie do pracy.

Dzieci dotknięte upośledzeniem fizycznym lub umysłowym oraz inne poważnie upośledzone osoby mają prawo do nauki i przysposobienia do prowadzenia czynnego życia społecznego.

Kształcenie i przysposabienie, o których mowa w poprzednim ustępie, są finansowane ze środków publicznych.

Artykuł 53

(małżeństwo i rodzina)

Związek małżeński opiera się na równych prawach małżonków. Związek małżeński zawierany jest przed upoważnionym organem państwowym.

Małżeństwo i wynikające z niego stosunki prawne oraz stosunki prawne w rodzinie i związkach pozamałżeńskich reguluje ustawa.

Państwo otacza opieką rodzinę, macierzyństwo, ojcostwo, dzieci i młodzież oraz tworzy niezbędne warunki do realizacji tej opieki.

Artykuł 54

(prawa i obowiązki rodziców)

Prawem i obowiązkiem rodziców jest utrzymanie, wykształcenie i opieka nad dziećmi. Rodzicom można odebrać lub ograniczyć to prawo i obowiązek jedynie z powodów określonych w ustawie i jedynie w celu ochrony interesów dziecka.

Dzieci urodzone poza związkiem małżeńskim mają te same prawa co dzieci urodzone w małżeństwie.

Artykuł 55

(wolność decyzji o narodzinach dzieci)

Każdemu przysługuje wolność decydowania o urodzeniu dziecka.

Państwo zapewnia każdemu możność urzeczywistnienia tej wolności oraz stwarza warunki pozwalające rodzicom na dokonanie swobodnego wyboru co do urodzenia dziecka.

Artykuł 56

(prawa dzieci)

Dzieci korzystają ze szczególnej ochrony i opieki. Dzieci korzystają z praw człowieka i podstawowych wolności stosownie do wieku i stopnia dojrzałości.

Zapewnia się szczególną ochronę dzieci przed ekonomicznym, społecznym, fizycznym, psychicznym i innym wyzyskiem i bezprawnym wykorzystywaniem. Zasady tej ochrony określa ustawa.

Dzieci i młodzież, nad którą rodzice nie sprawują opieki, która pozbawiona jest rodziców lub, która nie jest otoczona właściwą opieką rodziny korzysta ze szczególnej, określonej ustawą, ochrony ze strony państwa.

Artykuł 57

(wychowanie i nauczanie)

Nauczanie jest wolne.

Nauka w szkołach podstawowych jest obowiązkowa i jest finansowana ze środków publicznych.

Państwo stwarza wszystkim obywatelom możliwość zdobycia odpowiedniego wykształcenia.

Artykuł 58

(autonomia uniwersytetów i innych szkół wyższych)

Uniwersytety państwowe i inne szkoły wyższe posiadają autonomię.

Sposób ich finansowania określa ustawa.

Artykuł 59

(wolność nauki i sztuki)

Zapewnia się wolność nauki i twórczości artystycznej.

Artykuł 60

(prawa twórcze)

Zapewnia się ochronę praw autorskich i innych praw, których źródłem jest działalność artystyczna, naukowa, badawcza i wynalazcza.

Artykuł 61

(manifestowanie przynależności narodowej)

Każdy ma prawo do swobodnego manifestowania swojej przynależności narodowej lub wspólnoty narodowej, do dawania wyrazu swojej kulturze i do jej popierania oraz do używania własnego języka i pisma.

Artykuł 62

(prawo do używania własnego języka i pisma)

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Konstytucja Rumunii Konstytucja Ukrainy

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word