Artykuł 26
Kościelne osoby prawne mogą zakładać fundacje. Do fundacji tych stosuje się prawo polskie.

Artykuł 27
Sprawy wymagające nowych lub dodatkowych rozwiązań będą regulowane na drodze nowych umów między Układającymi się Stronami albo uzgodnień między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencją Episkopatu Polski upoważnioną do tego przez Stolicę Apostolską.

Uwagi:
"Art. 27 sformułowany jest tak, że dopuszcza (przy powszechnie dziś uznawanej wyższości umów międzynarodowych przed prawem wewnętrznym, nawet konstytucyjnym) zawarcie przewidzianych w tym artykule nowych umów bez konstytucyjnie wymaganej ich ratyfikacji". (4)
Konkordat polski, podobnie jak konkordat włoski z 1984 r. ma charakter „ramowy", ustalający jedynie podstawowe zasady w najważniejszych sprawach i może być uzupełniany przez układy szczegółowe, w zależności od zmieniających się potrzeb (por. T. Włodarczyk, Konkordaty, Warszawa 1986, t. I, s. 211). Zgodnie z poglądem wyrażonym na temat analogicznego przepisu konkordatu włoskiego, „należy domniemywać, że tego rodzaju układy zatwierdzane przez Konferencję Episkopatu z kompetentnymi władzami państwowymi muszą być, zgodnie z Kan. 955 par. 2 nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego zatwierdzane przez Stolicę Apostolską, jak również — co jest zrozumiałe — przez zwierzchnią władzę państwową, której "kompetentna władza państwowa podlega" (J. Wisłocki, Konkordat..., s. 212). W przypadku Polski uzgodnienia poczynione przez Rząd będą oczywiście podlegały zatwierdzeniu przez parlament.

"Konferencja Episkopatu do wszelkich nowych lub dodatkowych rozwiązań musi posiadać upoważnienie Stolicy Apostolskiej. Nie jest to dogodne dla strony rządowej rozstrzygnięcie, bo Stolica Apostolska będzie w rokowaniach dysponowała ogniwem pośrednim i w przyszłości może stwierdzić, że Konferencja Episkopatu przekroczyła zakres swego upoważnienia". (2)

W świetle cyt. wyżej opinii T. Włodarczyka o zatwierdzaniu układów przez władze zwierzchnie obu partnerów — wątpliwość wydaje się nieuzasadniona.

"Konferencja Episkopatu Polski, w skład której wchodzą przecież wyłącznie obywatele polscy (art. 6 ust. 5 konkordatu), może czynić uzgodnienia z rządem Rzeczypospolitej Polskiej będąc do tego upoważnioną przez Stolicę Apostolską, z którą konkordat jest zawierany. Przy czym obywatele państwa polskiego są tu przedstawicielami strony obcej, z którą Rzeczpospolita zawiera umowę międzynarodową". (6)

Jest rzeczą Stolicy Apostolskiej, kogo czyni swoim przedstawicielem do czynienia nowych uzgodnień z rządem polskim.

Artykuł przewiduje najmniej praktyczną i najdłuższą drogę dyplomatyczną dla usuwania różnic w interpretacji lub stosowaniu konkordatu. (4)

Artykuł 29
Konkordat niniejszy podlega ratyfikacji. Wejdzie on w życie po upływie 1 miesiąca od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

"Konkordat pomija całkowicie kwestię relacji między jego postanowieniami a obowiązującymi przepisami ustaw państwowych normujących te same zagadnienia w sposób odmienny". (1)
Przepisy konkordatu po ratyfikacji staną się częścią polskiego porządku prawnego. Zgodnie z normami prawa międzynarodowego, Polska będzie zobowiązana dostosować swe ustawodawstwo do norm konkordatu. Ustawami, które będą musiały ulec zmianie są akty prawne, o których mówi się w art. 10 ust. 5 — ustawa z dnia 29 września 1986 r. o aktach stanu cywilnego i ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wszystkie inne akty prawne dotyczące stosunków państwa i Kościoła katolickiego pozostaną w mocy i nie muszą być modyfikowane zanim nie wystąpią praktyczne kolizje w ich stosowaniu w związku z wejściem w życie konkordatu. To, czy kolizje takie będą występować, rozstrzygnie dopiero praktyka łącznego stosowania zapisów konkordatowych i ustawowych. Kwestię tę należy pozostawić orzecznictwu.

Zestawienie źródeł wypowiedzi:
(1) Michał Pietrzak, Nowy konkordat polski, mps (w druku w „Państwie i Prawie").
(2) Jerzy Wisłocki, Konkordat polski 1993. Tak czy nie?, Poznań 1993.
(3) Aleksander Merker, Konsekwencje legislacyjne ratyfikacji konkordatu polskiego z dnia 28 lipca 1993 r.", mps.
(4) Uwagi o konkordacie polskim z dnia 28 lipca 1993 r.", mps.
(5) Bp Jan Szarek (zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego) na spotkaniu z Premier Hanną Suchocką 11 sierpnia 1993 r.
(6) Feliks Siemieński, Czy konkordat jest potrzebny?", „Dziś", 12/93.
(7) Stanowisko „Neutrum" — Stowarzyszenia na Rzecz Państwa Neutralnego Światopoglądowo w sprawie zawarcia konkordatu, grudzień 1993.

*

Tekst publikowany w: „Konkordat Polski 1993. Wybór materiałów źródłowych z lat 1993-1996". Wybór tekstów: Czesław Janik, Uniwersytet Warszawski, Instytut Nauk Politycznych, Warszawa 1997, przygotowany w Biurze do Spraw Wyznań URM na zlecenie Urzędu Rady Ministrów RP.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Konkordat a interes społeczny i państwowy Konkordat polski z 1993 r. a Konstytucja RP z 1997 r. - analiza krytyczna

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word