Na jednym krańcu kontinuum leży koncepcja G-2, czyli ścisłego i wyłącznego sojuszu obu państw. Sojusz ten miałby stanowić alternatywę dla coraz silniejszej współpracy amerykańsko-chińskiej. Jest oczywiste, że z perspektywy czysto pragmatycznej tworzenie tego rodzaju ekskluzywnego klubu nie odpowiada strategii Stanów Zjednoczonych i jest bezcelowe wobec ambicji obu partnerów.

Na drugim krańcu kontinuum leży całkowicie otwarty model bezpieczeństwa międzynarodowego na zasadzie komunikacji „każdy z każdym". Wydaje się, że tego rodzaju model również nie interesuje ani indyjskiej, ani amerykańskiej administracji. Ameryka chciałaby utrzymać należne sobie przywództwo w ramach przewidywalnego i wydolnego porządku międzynarodowego o charakterze systemowym. Wobec tego Stany Zjednoczone widzą zarówno Chiny, jak Indie obok siebie i innych państw działających w ramach pewnej szerszej struktury globalnej (w rodzaju G-20) oraz w pomniejszych regionalnych organizacjach, zdolnych do reagowania na problemy o zasięgu lokalnym.

Ujmując rzecz z innej strony, można by zapytać za Williamem J. Burnsem, na który element amerykańsko-indyjskiego partnerstwa oba kraje zechcą w najbliższym czasie położyć nacisk i czy nie będzie to przez przypadek łącznik („-") pojęty w funkcji rozdzielającej? Dla Indii oznaczałoby to wówczas osamotnienie i pozostawienie z własnymi problemami, do których należy przede wszystkim zapóźnienie cywilizacyjne, zadłużenie, konflikt i atomowy wyścig zbrojeń z Pakistanem oraz przenikanie na teren Indii islamskiego terroryzmu. Oficjalni przedstawiciele amerykańskiej administracji przestrzegają też Indie przed ewentualnym "samo-wyłączeniem". Według tego scenariusza Indie mogłyby zrezygnować z dalszych reform społecznych i gospodarczych, ograniczyć swobodę inwestycji zagranicznych i zrezygnować z pełnienia roli mocarstwa globalnego na rzecz konserwowania dotychczasowego układu sił na subkontynencie. Z tonu wypowiedzi amerykańskiej administracji wynika, że taki scenariusz rozwoju wypadków nie jest pożądany i Stany Zjednoczone chętnie powitałyby w Indiach partnera bardziej proaktywnego i zaangażowanego na arenie międzynarodowej, ale również — choć nie zawsze mówi się o tym wprost — zwyczajnie bardziej otwartego i przyjaznego dla amerykańskiego kapitału i przedsiębiorczości. Nie wystarczą tu polityczne deklaracje, ale konieczne są konkretne działania, takie jak walka z korupcją i daleko idące reformy administracyjno-prawne.

Budując z Indiami nowe partnerstwo Stany Zjednoczone nie zamierzają zrezygnować z pogłębiania swojej dotychczasowej współpracy z Chinami. Relacje te schodzą coraz częściej ze szczytów dyplomacji na poziom zwykłych, codziennych kontaktów biznesowych i jako takie są dla Ameryki najbardziej korzystne i w wymiarze gospodarczym, i w wymiarze politycznym. Jak w imieniu Departamentu Stanu utrzymuje cytowany już William J. Burns, w obecnych realiach nie ma możliwości, by Azja była dla Stanów Zjednoczonych polem gry geopolitycznej o sumie zerowej, analogicznie jak w czasach zimnej wojny. Stany Zjednoczone bardzo niechętnie widziałyby jakiekolwiek próby wykorzystywania amerykańsko-indyjskiego partnerstwa w roli karty przetargowej w relacjach Indii z innymi azjatyckimi państwami. Administracja Obamy za pośrednictwem swojej dyplomacji utrzymuje, że Stany Zjednoczone będą raczej dążyć do możliwie najlepszych relacji z wieloma azjatyckimi państwami jednocześnie; nie zamierzają również w przewidywalnej perspektywie czasowej wzmacniać związków z żadnym dużym azjatyckim krajem kosztem pogorszenia stosunków z innymi partnerami w regionie. Barack Obama i jego administracja, przynajmniej oficjalnie, chętniej widzieliby w Azji wzrost stref wzajemnej współpracy niż budowanie skonfliktowanych ze sobą stref otwartej rywalizacji. Tego rodzaju stwierdzenia, ważne w kontekście stosunków indyjsko-pakistańskich i indyjsko-chińskich, mogą wywoływać w niektórych środowiskach politycznych rozczarowanie, odpowiadają jednak aktualnym realiom. Amerykańska dyplomacja wkłada wiele wysiłku, by nie drażnić zapowiedzią pogłębienia amerykańsko-indyjskiej współpracy żadnego z ważnych graczy w Azji i nie podsycać konfliktów w momencie, gdy tak Nowe Delhi, jak Islamabad i Pekin mają dla Ameryki równie wielkie znaczenie dla rozwiązania wielu jej własnych problemów.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Szympansy preferują naśladowanie osobników z prestiżem Żółć mnie zalewa, czyli refleksje o polskiej edukacji

Comment on this article..   See comments (1)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word