Znaczenie myśli Kazimierza Kelles-Krauza

Za główną zaletę koncepcji Kazimierza Kelles-Krauza uznać trzeba próbę ukazania zasady, która dotyczy ważnej prawidłowości w historii idei. Stałe powracanie pewnych wzorców, struktur jest problemem obecnym w filozofii od czasu Heraklita. Zajmowali się nim m.in. stoicy, Giambattista Vico i Fryderyk Nietzsche, jednak zestawienie tej koncepcji z duchem rewolucji, dokonane na początku XX wieku przez polskiego myśliciela wydaje się być pomysłem nowatorskim.

Nie należy zapominać, że choć omawiana koncepcja wyrosła na gruncie marksizmu, erudycja Kelles-Krauza oraz jego horyzonty myślowe były dużo szersze. Warto wspomnieć chociażby krytykę jego koncepcji właśnie ze stanowiska marksistowskiego, którą przeprowadzili m.in. Adam Schaff (zarzucał mu wulgaryzację marksizmu), Bronisław Baczko i Stanisław Markiewicz ^{[ 33 ]}.

Zauważmy także, iż nawet w czasach PRL-u Kelles-Krauz nie był myślicielem specjalnie znanym, ani chętnie komentowanym. Autor jednej z niewielu obszerniejszych publikacji na jego temat — Wiesław Bieńkowski — pisał pod koniec lat 60. o znikomej literaturze przedmiotu ^{[ 34 ]}. Na sytuację tę rzutowała z pewnością krytyka omawianej koncepcji jako odstępstwa od marksizmu. Po przełomie ustrojowym osoba Kelles-Krauza zniknęła z pola zainteresowania nauki, co było wynikiem dość arbitralnego przypięcia mu etykietki „komunisty" (Kelles-Krauz był działaczem PPS), a także negatywnych emocji jakie wzbudza obecnie słowo „marksizm". Dziwi to tym bardziej, że w swoich czasach był postacią tyleż rozpoznawalną, co poważaną. Wystarczy tu chyba wymienić nazwiska autorów, w których pismach pojawia się często jego nazwisko. Są to między innymi Edward Abramowski, Stanisław Brzozowski, Stanisław Stempowski, Bolesław Limanowski i Ludwik Krzywicki. Właśnie wzgląd na powyższą sytuację oraz wynikająca z niej chęć obiektywnej i wolnej od uprzedzeń prezentacji oryginalnych poglądów Kelles-Krauza stanowiły inspirację do napisania tego artykułu.

Bibliografia

1. Arystoteles, Polityka, Warszawa 2004.
2. Bębenek Marian, Teoria narodu i kwestia narodowa u Kazimierza Kelles-Krauza, Kraków 1987.
3. Bieńkowski Wiesław, Kazimierz Kelles-Krauz. Życie i dzieło, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969.
4. Engels Fryderyk, Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa [w:] Marks Karol, Engels Fryderyk, Dzieła wybrane, t. 2, Warszawa 1949.
5. Hołda-Róziewicz Henryka, Kaziemierz Kelles-Krauz i jego filozofia dziejów [w:] Polska myśl filozoficzna i społeczna, pod red. Barbary Skargi, t. III, Warszawa 1977.
6. Kelles-Krauz Kazimierz, Dialektyka społeczna w filozofii Vica [online], [dostęp 07.11.2007], Dostępny w World Wide Web: http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/kelles-krauz03.pdf.
7. Kelles-Krauz Kazimierz, Historia i rewolucja, Warszawa 1983.
8. Kelles-Krauz Kazimierz, Naród i historia, Warszawa 1989.
9. Kołakowski Leszek, Główne nurty marksizmu, Londyn 1988.
10. Krzemień-Ojak Sław, Vico, Warszawa 1971.
11. Krzysztofek Kazimierz, Okno na e-świat, w: J. Kurczewski (red.), Wielka Sieć, e-seje z socjologii Internetu, Warszawa 2006.
12. Łagowski Bronisław, Transformacja restauracyjna, „Europa" 110/2006, s. 11.
13. Szacki Jerzy, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2007.
14. Sztompka Piotr, Socjologia zmian społecznych, Kraków 2005.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Krajobraz ludzkiej moralności Legenda o św. Juanie Diego

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word