— rośliny jako chwasty; zwierzęta szkodzące;

— nasze zło własne (choroby, charakter, kłopotaczenie, złośliwość, brak potrzebnej wiedzy, umiejętności, nieporadność, aspołeczność);

— brzydota, dysharmonia, bałagan, nieporządek wszelkich przedmiotów; — złe tudzież kłopotacko dobre dzieła sztuki.

Profanum pracy:

— wszelkie złe wytwory i działania ludzi, a przede wszystkim szczególnie złe, wyróżniające się swą złoczynnością;

— zła, niedostateczna jakość wytworów pracy;

— brak pożądanych kwalifikacji, niefachowość;

— brak czy za małe wynagrodzenie za pracę, za jej wytwory.

Profanum małżeństwa i rodziny:

— złe postępowanie, zachowania i stosunki małżeńskie i rodzinne; wynikające stąd złe stany duchowe.

Profanum obywatelskie:

— źli znajomi, sąsiedzi; nieprzyjaciele, wszyscy ludzie złoczynni;

— złe stosunki społeczne, międzyludzkie, niezgoda, konflikty między ludźmi;

— brak dostatecznego zabezpieczenia socjalnego, brak przydatnch instytucji, istnienie instytucji złoczynnych;

— wszelkie kłopotactwo obywatelskie ludzi.

Profanum domostwa:

— zła jakość domów, mieszkań; brak pożądanego w nich wyposażenia, ich niewygoda, brzydota.

Profanum lokomocji:

— zła jakość pojazdów, ich niewygoda, brzydota.

Profanum rzeczywiste, tutaj opisywane, przyjąłem ogólnie nazywać Szatanem, jako że termin „szatan" jest dość powszechnie wiązany ze złem jakie nas dotyka i jakie ludzie sami sobie czynią. (A dla uwypuklania jego istnienia, pisemne nazywanie go z dużej litery.)

Szatan według teologii prawdosławnej

— rzeczywiste nam zło i kłopotactwo

Jest ono w naszym życiu przeciwieństwem Boga Rzeczywistego, złośliwością świata i naszą, gdyż tak jak i bóg, nie jest ono postacią osobową, lecz składa się z różnych złych dla nas osobliwości świata i naszego postępowania.

Są nim:

— ogólnie:

· byłe, aktualne i przyszłe złe zdarzenia i stany kosmiczne, ziemskie, społeczne i osobiste, które pogarszają nasz los, życie, zagrażają mu, uśmiercają je; oraz

· kłopotactwo, czyli nasze bezzasadnie i niestosownie złe postępowanie i jego złe skutki; (jego pełne przedstawienie — jako przeciwieństwa mądrości — towarzyszy jej opisowi w Mądrystyce);

— konkretnie:

· te przedmioty, osoby, zdarzenia, sytuacje, które są faktycznym złem dla kogoś konkretnie (nie teoretycznym).

Cechy Szatana rzeczywistego

— Szatan jest szkodnikiem naszego ludzkiego życia.

— Szatan, w swej całości, nie jest rozmyślnym przeciwnikiem Boga — bywa nim w myślach i postępowaniu ludzkim.

— Szatan nie jest osobą, duchem, kimś nadprzyrodzonym czy nadzwyczajnym. Jest normalnie naturalną, materialną, bliską nam i wystarczająco poznawalną, osobliwością składową świata i naszego człowieczego społeczeństwa; w swojej mierze i w różnym czasie współstanowi go każdy z nas: zależnie od jakości naszych przekonań, kultowego zdrowia, woli, moralności, od dojrzałości do życia stosownego — od posiadanych w tym mankamentów, częstości ich przejawiania i rozmiarów zła jakim skutkują.

— Szatan jest naturalną osobliwością świata, zawdzięczającą swe istnienie defektom w ludzkiej myśli, poglądach i duchowości kultowej.

— Szatan rzeczywisty nie jest postacią samą w sobie jednoprzedmiotową, tzn. że tworzy go wielość takich przedmiotów, ich części i cechy, które są dla nas tylko złe — i według tego jest on postacią jednoistotną, zatem możliwą do ścisłego określenia podług kryterium bycia nam złem. Mogą nimi być i bywają też takie, które stale lub wypadkowo, są i dobre i złe jednocześnie, lub raz dobre a innym razem złe — lecz nie oznacza to, że tym samym szatan może być i dobry i zły, bowiem właśnie jest nim tylko to, co jest dla nas złe. — Jest tak np. z różnymi, zmiennymi stanami atmosferycznymi, międzyludzkimi, geofizycznymi, techniki.

— O tym co jest dla nas szatanem rzeczywistym decyduje to, że jest to takim zbiorem osobliwości świata, które są nam złem, że istnieje to faktycznie, rzeczywiście.

— Szatan rzeczywisty nie jest w swej całości postacią osobową, jednorozumną, jednoduchową.

— Szatan jest jeden, a w tylu osobach, ilu było, jest i będzie ludzi bezkrytycznie kłopotaczących.

— Każdy człowiek współtworzy Szatana — nie stale i nie swą całością, a tym, co jest w nas złe, swą wypaczoną, kłopotacką pobożnością.

— Szatan bywa także w nas; nie w całości a w takiej swej osobliwości, jaką tworzymy go naszym złem (tym, co jest w nas złe, niedostatnie, ujemne), i w tym: naszym kłopotaczeniem.

— Szatana współtworzą wszyscy ludzie, swym kłopotackim postępowaniem i tego kłopotacko złymi efektami.

— Szatana współtworzy także jego osobliwość w postaci złego ducha, którym są: nieprawdziwa wiedza o realiach świata i człowieczego życia, wszystkie złe myśli, uczucia, pamięć, poglądy i słowa ludzi, nieznajomość mądrości i brak woli do życia moralnie mądrego.

— Szatan współdecyduje o naszym życiu i losie, ma nań zły, tylko zły wpływ.

— Szatan jest wszędzie tam, gdzie ludzie są fizycznie i tam, gdzie sięgamy naszymi myślami wobec istniejącego nam zła — jest on tam w swych różnych osobliwościach i wymiarach.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Liturgia kościoła prawdosławnego Mądrystyczne wnioski i przykazania do życia pobożnego

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word