Odbudowa świątyni

W Księdze Ezdrasza mamy biblijną relację typu historycznego. Zaczyna się ona w Ezd 4/5 i trwa do Ezd 4/24. Żeby ją dobrze zrozumieć, trzeba mieć przed oczami listę królów perskich od czasu pokonania Babilonu:

Z Ezd 4/6 dowiadujemy się, że na początku panowania Kserksesa, tubylcza ludność Samarii i Judy napisała do króla skargę na repatriantów. A to oznacza, że poprzednik Kserksesa, Dariusz I nie był adresatem żadnych skarg mimo, że w jego czasach działali prorocy Aggeusz i Zachariasz, moralnie wspomagając Zorobabela. Ta działalność proroków spowodowała, że Zorobabel podjął próbę odbudowy świątyni w Jerozolimie. Zapewne na próbach się skończyło, skoro perska administracja w Judzie skutecznie torpedowała jego starania.

Król Kserkses nie zainteresował się sytuacją w Judzie, skutkiem czego namiestnicy perscy wysłali z Judy ponownie list, tym razem do następcy, króla Artakserksesa I (Ezd 4/7). Treść tego listu podaje Ezd 4/11-16. W odpowiedzi Artakserkses nakazał wstrzymać wszelkie próby odbudowy (Ezd 4/21). I rzeczywiście wszelkie prace zostały wstrzymane (Ezd 4/23).

W Ezd 4/24 w BP (jak też w BW, BG i BŚJ, natomiast w BT przekład nie jest poprawny) czytamy:

„Tak więc prace przy Świątyni Boga w Jeruzalem zostały wstrzymane i nie prowadzono ich aż do drugiego roku panowania Dariusza, króla Persji".

Oficjalnej kolejności panowania królów perskich nikt nie kwestionuje. Jeżeli Artakserkses wstrzymał odbudowę, to musiała ona być wstrzymana do czasów najbliższego po nim panującego Dariusza. A był nim Dariusz II. Jego drugim rokiem panowania był rok 423 p.n.e.

Absurdem byłoby przyjmować drugi rok panowania Dariusza I, czyli rok 520 p.n.e. A taki właśnie pogląd, rzekomo w oparciu o Biblię, prezentuje wielu egzegetów i apologetów.

A zatem prawidłowa chronologia zdarzeń według Ezd 3 — 6 jest taka:

W Ezd 6/14-15 (BW) czytamy:

„...i dokończyli budowy według rozkazu Boga Izraela oraz zarządzenia królów perskich Cyrusa, Dariusza i Artakserksesa. I dokończona została ta świątynia trzeciego dnia miesiąca Adar, w szóstym roku panowania króla Dariusza".

Szóstym rokiem panowania Dariusza II był oczywiście rok 419 p.n.e., ale nie dla klerykalnych autorów przypisów w BT i BP. Dla tych autorów był to rok 516 i 515 p.n.e. Jeżeli uczeni księża głoszą kłamstwa z powodu błędnego odczytania tekstu Biblii w tym przypadku, to jaka jest pewność, że nie dzieje się podobnie w wielu innych przypadkach? Może uwłacza im fakt, że Żydzi tak długo odbudowywali świątynię dla boga Jahwe? Może im wstyd z tego powodu? A wydawałoby się, że katolickich księży mają obchodzić przede wszystkim nauki Jezusa zawarte w NT.

Na początku roku 419 p.n.e. odbudowa świątyni została ukończona, a w święto Paschy (Ezd 6/19) świątynia została poświęcona. Wydaje się, że opieszałość w odbudowie świątyni była faktem wstydliwym również dla późniejszych redaktorów Księgi Ezdrasza. Z tego powodu zmienili kolejność niektórych wersetów. Treść dzisiejszego Ezd 5/1-2 musiała być przed Ezd 4/1, aby treść była sensowna. W układzie dzisiejszym informacja o Aggeuszu i Zachariaszu w Ezd 5/1, którzy byli współcześni Dariuszowi I, rzeczywiście sugeruje niezbyt bystrym czytelnikom, że Dariusz z Ezd 4/24 musi być Dariuszem I.

Z tekstu biblijnego Ezd 6/14-15 wynika, że świątynię odbudowano w ciągu czterech lat. Flawiusz w DDI 11/104-113 twierdzi, że odbudowa trwała siedem lat i była zakończona za panowania Dariusza I. Ale w ten sposób Flawiusz również pomija biblijne informacje o Kserksesie i Artakserksesie. Flawiusza jednak łatwiej rozgrzeszyć.

On jako potomek kapłanów świątyni jerozolimskiej ma powody ukrywania wstydliwego faktu długoletniej odbudowy.

Jeżeli Flawiusz i egzegeci katoliccy mają rację, że świątynia została odbudowana i poświęcona w roku 515 lub 516 p.n.e., za panowania Dariusza I, to po co urzędnicy Judy pisali listy (Ezd 4/6-24) do Kserksesa i Artakserksesa o wstrzymanie odbudowy, która to odbudowa już była dokonana?

Do dzisiaj nikt się nie pokusił, aby jednoznacznie wyjaśnić, czy myli się Biblia, czy w błędzie są jej interpretatorzy. Być może, że uczeni bibliści pokusili się. Często jednak ich zdania nie biorą pod uwagę egzegeci i apologeci.

W Ezd 3/10 dowiadujemy się, że po upływie nieokreślonego czasu, budowniczowie położyli fundamenty świątyni. Jest to informacja zastanawiająca. W 1Krl 7/10 czytaliśmy, że Salomon też kładł fundamenty pod tę świątynię. Były to kamienne bloki ciosane, długości 4 — 5 metrów. A przecież fundamenty są elementami budowli poniżej poziomu placu budowlanego. Kiedy wojska babilońskie rujnowały świątynię w roku 587 p.n.e., gruz kamienny musiał już na samym początku skutecznie zakryć fundamenty. Zorobabel z Żydami usunęli zwały gruzu z całego placu, odsłaniając nienaruszone fundamenty.

Salomon dysponował siłą około 100 tysięcy robotników i miał już zgromadzoną większość materiałów. Budował świątynię przez siedem lat, a nikt nie śmiał mu w tym przeszkadzać. Tymczasem Zorobabel miał tylko 42 tysiące Żydów i 7 tysięcy ich niewolników. Zorobabel miał przeciwko sobie wrogość miejscowej ludności oraz skromne środki finansowe. Mogły one wystarczyć na cedrowe drewno z Libanu (Ezd 3/7), ale na sprowadzanie bloków skalnych już nie. Świątynia z całą pewnością była odbudowywana z wykorzystaniem kamienia z ruin świątyni. W tej sytuacji jest całkowicie zrozumiałe, że odbudowa świątyni trwała z wieloma przerwami aż 118 lat i w efekcie była cieniem świątyni Salomona.

Misja Nehemiasza

Według Ne 2/1-5, w dwudziestym roku panowania Artakserksesa, Nehemiasz uzyskał zgodę króla, aby wyruszyć do Jerozolimy i wspomóc Judejczyków w ich trudnej sytuacji. Tekst biblijny nie precyzuje, o którego Artakserksesa chodziło.

Mamy zatem dwie możliwości:

Z poprzedniego rozdziału wiemy już, że Artakserkses I wstrzymał odbudowę świątyni. A zatem nie mógł on wysyłać Nehemiasza z misją pomocy Judejczykom. Nehemiasza mógł wysłać do Jerozolimy tylko Artakserkses II w roku 384 p.n.e.

Przy dalszych analizach bardzo pomocne będą daty, co prawda hipotetyczne, ale wystarczająco prawdopodobne, dotyczące arcykapłanów w Judzie po niewoli babilońskiej:

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Gdzie było Ur chaldejskie? Księga Hioba – Księga Bluźniercy

See comments (6)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word