W Ne12/22 czytamy:

„Za dni Eliasziba, Jojady, Jochanana i Jadduy zostali spisani naczelnicy rodów kapłańskich w kronice prowadzonej aż do panowania Dariusza perskiego".

Chodzi oczywiście o Dariusza III, który zaczął panować w roku 336 p.n.e. Nehemiasz nie mógł być autorem tej informacji, ponieważ Nehemiasza już nie było w Jerozolimie, kiedy Jaddua obejmował urząd arcykapłański w roku 351 p.n.e.

Okoliczności powtórnego przybycia Nehemiasza do Jerozolimy wyjaśnia Flawiusz w DDI 11/298-309. Otóż Joannes czyli biblijny Jochanan miał brata o imieniu Joszua. Ten był przyjacielem Bagosesa, namiestnika Judy. Bagoses obiecywał przyjacielowi urząd arcykapłana. Ufny w tę obietnicę Joszua wdał się w awanturę z bratem, arcykapłanem Jochananem. W wyniku tej zwady Jochanan zabił Joszuę w zaciszu świętego przybytku w świątyni. Bagoses dowiedział się o tym i wykorzystał ten fakt do nasilenia prześladowań Żydów. Był to rok 367 p.n.e. Drugi naganny fakt zdarzył się w roku 362 p.n.e. Manasses, syn arcykapłana Jochanana, pojął za żonę córkę Sanballata Choronity, Samarytanina.

Na wieść o tych zdarzeniach, Nehemiasz w roku 360 p.n.e. przybył do Jerozolimy.

Wyrzucił z miasta Manassesa, który zmuszony był uciekać do swego teścia. Wyrzucił też z terenu świątyni Tobiasza Ammonitę, któremu uprzednio przydzielono tu izbę. Ukrócił też prześladowania Żydów przez Bagosesa. Nie udało mu się jednak przeciwdziałać zawieraniu obcoplemiennych małżeństw przez Judejczyków. Dokonał tego dopiero później Ezdrasz.

Misja Ezdrasza

Do dzisiaj toczy się spór egzegetów o to, czy Ezdrasz i Nehemiasz, dwie ważne osoby po niewoli babilońskiej, były sobie współczesne, czy też działały w różnych okresach.

W Ezd 7/1-5 (w tym wypadku z pominięciem BT) autor Księgi (tylko według tradycji izraelskiej Ezdrasz) podał rodowód Ezdrasza, zupełnie przypominający rodowód z 1 Krn 5/29-41. Dlatego tylko przypominający, gdyż nie wiadomo z jakich powodów pominął sześciu kolejnych potomków Aarona między Merajotem i Azariaszem. W środku tych sześciu był Sadok, arcykapłan w czasach Salomona.

Możliwe, że był to błąd jakiegoś skryby, przepisującego tekst zwoju. Ciekawsza jest informacja, że Ezdrasz był synem Serajasza (Ezd 7/1). Należy oczywiście słowo „syn" rozumieć w znaczeniu potomka.

Niestety, z tego rodowodu nie ma żadnego pożytku dla znalezienia daty pojawienia się Ezdrasza w Jerozolimie. Czy Biblia zawiera jakąś informację, która byłaby przydatna? Okazuje się, że tak. Bardzo niepozorna informacja w 1 Krn 3/19-22 podająca rodowód Chattusza. A Chattusz według Ezd 8/2-3 był synem Szekaniasza z rodu Dawida. Był on naczelnikiem (Ezd 8/1-2) rodu w grupie repatriantów prowadzonych przez Ezdrasza. Jako naczelnik musiał mieć około 50 lat w roku przybycia Ezdrasza do Jerozolimy. A kiedy mógł przybyć Ezdrasz do Jerozolimy? Według Ezd 7/1 w siódmym roku panowania Artakserksesa. I tu mamy trzy możliwości:

Ponieważ Artakserkses I wstrzymał odbudowę świątyni, nie mógł wysłać Ezdrasza. Mimo to Kościół katolicki twierdzi, że Ezdrasz przybył do Jerozolimy w roku 458 p.n.e. W przypadku tej daty Chattusz musiałby urodzić się w roku 508 p.n.e.

Sprawdźmy zatem teraz rodowód Chattusza w BP:

Aby ten rodowód „zaistniał", Zorobabel i jego potomkowie musieliby płodzić synów będąc w wieku około siedem i pół roku. W świecie racjonalistycznym taki wynik jest nie do przyjęcia. Po prostu czysty absurd. Co innego w świecie katolickim. Taki cud przyjmuje się bez żadnych oporów. Komentator BP w przypisie do 1 Krn 3/22 pisze dodatkowo, że Szemajasz współpracował z Nehemiaszem (w Ne 3/29). Rzeczywiście znajdujemy tam informację, że Szemajasz, syn Szekaniasza naprawiał mur. Ta informacja sugeruje, jakoby Ezdrasz też tu był, skoro ojciec Chattusza pracował przy murze. Jednak jest to tylko pozór. Wcześniej już innymi dowodami wykluczyłem obecność Ezdrasza w czasie misji Nehemiasza. Natomiast powtarzający się układ takich samych imion ojciec-syn zdarza się dość często. Wystarczy spojrzeć na kapłański rodowód w 1 Krn 5/29-41. Tu występuje układ nawet potrójny dziadek - ojciec — syn: Amariasz — Achitub — Sadok. Taki układ występuje tu dwa razy w różnym czasie. I nie jest to wcale pomyłka. Komentator BP podał więc nieprawdę, jakoby Szemajasz, ojciec Chattusza, „współpracował z Nehemiaszem około roku 444".

Możliwość z rokiem 398 p.n.e. też należy odrzucić. Artakserkses II nie wysłałby Nehemiasza do Jerozolimy, skoro trzynaście lat wcześniej wysłał Ezdrasza. Ezdrasz otrzymał tak duże uprawnienia, wobec których misja Nehemiasza byłaby zbędna.

Pozostaje jedyna realna możliwość z rokiem 351 p.n.e. Wówczas Chattusz musiałby się urodzić w roku 401 p.n.e. W takiej sytuacji wiek prokreacyjny potomków Zorobabela wynosi około 21 lat. I to jest realny wynik.

Ezdrasz z całą pewnością przybył do Jerozolimy w roku 351 p.n.e. W Ezd 7/10 czytamy:

„Ezdrasz bowiem mocno postanowił badać i wykonywać prawo Jahwe oraz uczyć w Izraelu ustawy i ładu".

Ezdrasz urodził się w Babilonie w rodzinie kapłańskiej prawdopodobnie w szóstej generacji po Serajaszu (Ezd 7/1). Jego rodzina przechowywała własną literaturę hebrajską: zwój Jahwisty, zwój Elohisty oraz zwój Zakonu Mojżeszowego (2Krl 22/8). Ezdrasz uzyskał w Babilonie wysokie wykształcenie i miał nieograniczony dostęp do literatury babilońskiej. Sam lub w grupie innych mędrców żydowskich dokonał redakcji posiadanej literatury i stworzył tzw. Pięcioksiąg Mojżesza. Nowym dziełem Ezdrasza była tylko „Księga Kapłańska", gdyż Księga Powtórzonego Prawa to przeredagowany zwój Zakonu Mojżeszowego, wspomnianego wyżej. Do dzisiaj Ezdrasz traktowany jest jako wielki reformator religijny, drugi po Mojżeszu i jako rzeczywisty twórca i ojciec judaizmu.

Zaopatrzony w Torę (Pięcioksiąg Mojżesza) i odpowiednie pełnomocnictwa od króla perskiego przybył do Jerozolimy, aby tu wdrażać Prawo Mojżeszowe.

Warto sobie w tym miejscu uświadomić, że Żydzi pełne Prawo Mojżeszowe czyli Pięcioksiąg Mojżesza po raz pierwszy poznali dopiero tuż po roku 351 p.n.e. Gdyby byłoby inaczej, Ezdrasz nie byłby oceniany jako twórca i ojciec judaizmu.

W Ezd 9/9 czytamy :

„Ale w niewoli naszej nie opuścił nas Bóg nasz, lecz dał nam znaleźć względy u królów perskich, pozwalając nam odżyć, byśmy mogli wznieść dom Boga naszego i odbudować jego ruiny — oraz dając nam ostoję w Judzie i Jerozolimie".

To powiedział Ezdrasz po ujrzeniu Jerozolimy. Zobaczył mur obronny odbudowany przez Nehemiasza, ale nie zachwycił go widok świątyni. Przecież o jej wyglądzie wyraził się już Aggeusz w roku 520 p.n.e. w Ag 2/3:

„Czy jest między wami ktoś, co widział ten dom w jego dawnej chwale? A jak się on wam teraz przedstawia? Czy nie wydaje się wam, jakby go w ogóle nie było?".

Polecam ten werset wszystkim, którzy twierdzą, że świątynia została odbudowana na przyzwoitym poziomie w roku 516 p.n.e. Ezdrasz zobaczył bowiem świątynię z roku 419 p.n.e. jako mizerną namiastkę świątyni Salomona.

W Ezd 10/6 czytamy:

„Potem odszedł Ezdrasz od domu Bożego i udał się do komnaty Jochanana, syna Eliasziba, i tam spędził noc: chleba nie jedząc i wody nie pijąc, gdyż smucił się z wiarołomstwa wygnańców".

Warto dobrze wczytać się w ten tekst i wyciągnąć prawidłowe wnioski. Po pierwsze, komnatę w zabudowaniach świątynnych mógł mieć tylko dorosły kapłan. To znaczy, że Jochanan, drugi syn Eliasziba, urodzony w roku 439 p.n.e. był już człowiekiem dorosłym, który to fakt wyklucza wcześniejsze przybycie tu Ezdrasza. Mało tego. Ten Jochanan piastował już urząd arcykapłana i w ocenie Ezdrasza nie był właściwym człowiekiem na tym urzędzie.

Ezdrasz na pewno wiedział o jego zbrodni, czyli zamordowaniu brata na terenie świątyni (fakt opisany wcześniej). Ezdrasz wiedział też, że syn Jochanana, Manasses, okazał się wiarołomcą. Ezdrasz nie po to miał najwyższe uprawnienia (Ezd 7/25-26), aby tolerować taki stan rzeczy. Po nocy spędzonej z Jochananem, ten stracił swój urząd, a pewnie też i życie z wyroku Ezdrasza. Na miejsce Jochanana Ezdrasz mianował arcykapłanem Jadduę.

Ezdrasz nakazał Judejczykom pozbycie się obcoplemiennych żon. Judejczycy zastosowali się do tych nakazów, nie chcąc się narazić na surowe kary.

Biblia nie podaje, jak długo trwała działalność Ezdrasza. Można jednak być pewnym, że nie dłużej niż 15 lat, czyli do roku 336 p.n.e., kiedy na tronie perskim zasiadł Dariusz III. Według Flawiusza ten król przekazał zarząd nad Judą Sanballatowi, dotychczasowemu namiestnikowi Samarii. To oznaczało, że przynajmniej administracyjne i sądownicze uprawnienia Ezdrasza zostały cofnięte. W tej sytuacji misja Ezdrasza praktycznie zakończyła się.

Ten fakt potwierdza przecież Ne 12/22 o zakończeniu pisania kroniki rodów kapłańskich na Jaddui do czasu panowania Dariusza.

Użyte skróty:
BG - Biblia Gdańska
BP - Biblia Poznańska
BŚJ - Biblia świadków Jehowy = Biblia w przekładzie Nowego Świata
BT — Biblia Tysiąclecia
BW - Biblia Warszawska
DDI - Józef Flawiusz , Dawne Dzieje Izraela
NT - Nowy Testament

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Gdzie było Ur chaldejskie? Księga Hioba – Księga Bluźniercy

Comment on this article..   See comments (6)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word