8. Kwotę jednorazowego odszkodowania zaokrągla się do pełnych złotych.

9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" wysokość kwot jednorazowych odszkodowań, o których mowa w ust. 1-4 i art. 12 ^{[ 27 ]}.

Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji Zakładu. Od decyzji przysługuje odwołanie w trybie i na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych ^{[ 28 ]}.

Omawiając kwestie związane z prawem do jednorazowego odszkodowania należy zasygnalizować problematykę związaną z przedawnieniem roszczeń z tego tytułu.

W zasadzie zastosowanie ma tutaj art. 291 § 1 k.p. w myśl którego, roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jednakże odwołując się do tego przepisu nie sposób pominąć orzecznictwa dotyczącego tej kwestii.

Zdaniem Sądu Najwyższego, bieg przedawnienia roszczenia o jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową rozpoczyna się od dnia, w którym pracownik dowiedział się o doznaniu uszczerbku na zdrowiu (art. 291 § 1 KP) ^{[ 29 ]}.

W innym orzeczeniu podniesionym do zasady prawnej Sąd Najwyższy stwierdził, iż bieg przewidzianego w art. 291 § 1 k.p. terminu przedawnienia roszczenia o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) rozpoczyna się od dnia, w którym pracownik dowiedział się o doznaniu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo jego zwiększeniu się co najmniej o 10% ^{[ 30 ]}. Wprawdzie niniejsze orzeczenie zapadło na gruncie ustawy wypadkowej z 1975r., ale nadal pozostaje aktualne.

Renty

Kolejnymi świadczeniami przewidzianymi przez przepisy ustawy wypadkowej są: renta z tytułu niezdolności do pracy dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, renta szkoleniowa dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową oraz renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

W zakresie tych świadczeń ustawodawca odsyła do wspomnianej już wcześniej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po raz kolejnym jednak, dając pierwszeństwo w stosowaniu przepisów ustawy wypadkowej, co czyni świadczenia wypłacane z ubezpieczania wypadkowego świadczeniami „uprzywilejowanymi" w stosunku do tych samych świadczeń wypłacanych na zasadach ogólnych.

W związku z tym odpada wymóg posiadania odpowiedniego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznego. Innymi słowy, pracownik nabywa prawo do tych świadczeń niezależnie do stażu ubezpieczeniowego, który jest wymagany w przypadku „zwykłych" rent.

W przypadku prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, przywraca się w razie ponownego powstania tej niezdolności bez względu na okres, jaki upłynął od ustania prawa do renty. Jest to kolejne rozwiązanie preferencyjne w stosunku do tego samego świadczenia wypłacanego na zasadach ogólnych.

Renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż: 80% podstawy jej wymiaru — dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy; 60% podstawy jej wymiaru — dla osoby częściowo niezdolnej do pracy; 100% podstawy jej wymiaru — dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru renty nie stosuje się ograniczenia wskaźnika wysokości podstawy, o którym mowa w art. 15 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ^{[ 31 ]}, ale jak się podkreśla w literaturze wówczas nie stosuje się omówionego powyżej sposobu gwarantującego dolny wymiar tych świadczeń ^{[ 32 ]}.

Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje natomiast uprawnionym członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Świadczenie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zakres podmiotowy jest określony przez art. 68-71 ustawy o emeryturach i rentach Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

Członkom rodziny rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego, który zmarł z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, przysługują świadczenia określone w ustawie o emeryturach i rentach z FUS bez względu na długość okresu uprawniającego do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie tych przepisów.

Dodatki

Kolejnymi świadczeniami z ubezpieczenia wypadkowego są dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej oraz dodatek pielęgnacyjny. Dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej można nazwać świadczeniem zależnym, bowiem występuje tylko w związku z prawem do renty rodzinnej. Za powyższym twierdzeniem przemawia orzecznictwo. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie Dodatek dla sieroty zupełnej, o jakim mowa w art. 76 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje wyłącznie osobie, która faktycznie pobiera rentę rodzinną ^{[ 33 ]}. W chwili obecnej dodatek ten wynosi 271,12zł. ^{[ 34 ]}

Dodatek pielęgnacyjny jest natomiast świadczeniem określonym przez art. 75 ustawy o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl tego przepisu dodatek pielęgnacyjny przysługuje wówczas, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia. W chwili obecnej świadczenie to wynosi 144,25 zł ^{[ 35 ]}.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje w przypadku orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji, a niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w sytuacjach stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Po raz kolejnym warto odwołać się do orzecznictwa.

Sam termin „niezdolność do samodzielnej egzystencji" zdefiniowany został w art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118) jako spowodowana naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Trzeba bowiem odróżnić opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie zaś powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu „niezdolność do samodzielnej egzystencji" ^{[ 36 ]}.

Dodatek pielęgnacyjny jest również świadczeniem zależnym. Osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji nie zachowuje prawa do wypłaty dodatku pielęgnacyjnego wówczas, gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy podlega zawieszeniu w całości ^{[ 37 ]}. Na takim samym stanowisku stoi doktryna ^{[ 38 ]}.

Pokrycie kosztów leczenia

Ostatnim świadczeniem z ubezpieczania wypadkowego jest możliwość pokrycia kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. Świadczenie to jest nowym świadczeniem. Poprzednia ustawa wypadkowa z 1975 r. nie przewidywała tego świadczenia.

Ze środków funduszu wypadkowego są pokrywane koszty skutków wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, związane ze świadczeniami zdrowotnymi z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych, na które ubezpieczony został skierowany przez lekarza orzecznika na wniosek lekarza prowadzącego, nierefundowane na podstawie odrębnych przepisów. Ze środków funduszu wypadkowego są pokrywane koszty wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi w wysokości udziału własnego ubezpieczonego określonego w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Świadczenia te realizowane są przez placówki medyczne wybrane przez Zakład.

Do zamówień na realizację tych świadczeń nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych. Szczegółowe zasady i tryb udzielania tych zamówień określił, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, uwzględniając równe traktowanie placówek medycznych ^{[ 39 ]}.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Wypadek przy pracy Odwołanie od decyzji ZUS i KRUS

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word