Ceremonią symbolizującą przemianę Maiko w geiko, do końca II wojny światowej, była praktyka mizuage. Polegała ona na inicjacji seksualnej przyszłej gejszy ze swoim patronem, zwanym danna. Współcześnie moglibyśmy określić go mianem sponsora geiko, kiedyś danna był biegły w tradycyjnych sztukach i poświęcał stosunkowo dużo czasu oraz pieniędzy na spotkania z geiko z, którą wymieniał się wiedzą, a także w sposób delikatny i czuły zajmował się jej edukacja, przez co stawała się ideałem wykształconej i utalentowanej kobiety ^{[ 18 ]}. Osobą, która mogła dokonać defloracji młodej Maiko mógł być jedynie mężczyzna o odpowiedniej pozycji, dobrze znany w społeczności hanamachi i cieszący się zaufaniem oksana jako osoba, która potraktuje niedoświadczoną dziewczynę z należyta uwagą ^{[ 19 ]}. Współcześnie ta praktyka nie jest już kontynuowana, a życie seksualne geiko jest jej prywatną sprawą. Za ceremonie przemiany w geiko, obecnie uważa się Erikae . Charakteryzuje się ona zmianą szkarłatnego kołnierza kimona, który zostaje odpruty i zastąpiony białym ^{[ 20 ]}. Poza nauką etykiety, gejsza przechodzi również szkolenie artystyczne. Te z nich, które specjalizują się w tradycyjnym tańcu nazywa się tachikata. Natomiast te, które praktykują grę na instrumentach i recytowanie japońskich pieśni określa się mianem jikata. Instrumenty na jakich grają gejsze to m.in.: taiko, czyli bębenek w kształcie klepsydry, kotsuzumi mały ręczny bębenek wykonany z końskiej skóry, okawa będącym dużym bębnem, wydającym specyficzny przytłumiony dźwięk, czy też fue czyli bambusowym flecie. Spośród wielu instrumentów na jakich potrafią grać gejsze na szczególne miejsce zasługuje shamisen, instrument posiadający 3 struny, wywodzący się z Chin, używany od wieków uległ licznym ulepszeniom i od początku okresu Edo ( 1603-1867) zaczął być używany do wykonywania japońskiej muzyki klasycznej, popularnej i ludowej ^{[ 21 ]}. Umiejętność gry na tym instrumencie opanowały tylko nieliczne gejsze.

Oprócz umiejętności gry na instrumentach geiko znają również: sztukę kaligrafii shodo, ikebanę czyli sztukę układania kwiatów zwaną kado, czy też ceremonie herbacianą czyli sado, której głównym celem nie jest przyjemność wynikająca ze smakowania naparu herbacianego, lecz zaprezentowanie zaproszonym gościom pewnych zasad i reguł zachowania, podkreślających między innymi osobistą kulturę gospodarza ^{[ 22 ]}. Należy tu odpowiednie powitanie, przygotowanie naparu, właściwe trzymanie czarki z herbatą, podziwianie pięknych kompozycji z ikebany, a także radowanie się zapachem palących się kadzideł.

Czy zatem gejsza jest prostytutką? Aby w pełni ukazać tę drażliwą kwestię, należy spojrzeć na ten problem z szerszej perspektywy. Mianowicie zacząć należy od rozróżnienia na prostytutki, tradycyjne japońskie kurtyzany i gejsze. Jeśli chodzi o kurtyzany to były to wykształcone prostytutki wyższej kategorii ^{[ 23 ]}. Często uważa się je, obok tancerek shiraboshi, za poprzedniczki profesji gejsz, ze względu na posiadane przez nie umiejętności artystyczne. Spotkanie z kurtyzaną przybierało formę ceremonii składającej się z 3 etapów, najpierw kobieta prezentowała swoje umiejętności jako tancerka, artystka grająca na jakimś instrumencie lub śpiewaczka. Drugi etap polegał na częstowaniu gościa eleganckim posiłkiem. I wreszcie trzeci etap: kurtyzana zostawała z gościem sam na sam ^{[ 24 ]}. To co wpływało na wyższą rangę kurtyzan niż pospolitych prostytutek, to oprócz jej umiejętności artystycznych, również jej sztuka kochania. Gdy prostytutki obnażały swoje ciało podczas aktu seksualnego kurtyzana nie zdejmowała kimona; podczas stosunku obnażała jedynie łono ^{[ 25 ]}, również jej klient nie mógł pozwolić sobie na całkowite obnażenie się przed nią. Tymczasem gejsza w przeciwieństwie do kurtyzany czy prostytutki nie musiała uprawiać stosunku seksualnego ze swoim klientem, choć nie było i nadal nie jest to wykluczone, ale jest to prywatną sprawą samej geiko. Do tego wszystkiego dodać można, że los oszczędzał gejszy wiele z tego co musiała znosić nie jedna kurtyzana, o ile nie należała do kategorii oiran ( najwyższa kategoria wśród kurtyzan): gejsza na przykład nie była zmuszana do przesiadywania w klatce wystawowej domu publicznego ^{[ 26 ]}.

Świat hanamachi, który jest zarówno bajeczny i urokliwy jest również pełen tajemnic, a tam gdzie kryją się tajemnice nic nie jest w pełni jasne i oczywiste. To one, jak sądzę przyczyniają się do powstawania najróżniejszych, mniej lub bardziej bliskich prawdzie opowieści na temat japońskich gejsz.

Bibliografia:

1. Ursula Richter: Uśmiech gejszy: sekrety japońskiej sztuki zycia. Tłumacz. Mieczysław Dutkiewicz. Warszawa 2006.
2. Gallagher: Gejsza: świat japońskiej tradycji, elegancji i sztuki. Tłumacz. Ewa Romkowska. Warszawa 2005.
3. Kyoko Aihara: Gejsza: żywa tradycja. Tłumacz. Iwona Kordzińska-Nawrocka. Warszawa 2005.
4. Benedict: chryzantema i miecz: wzory kultury japońskiej. Tłumacz. Ewa Klekot. Warszawa 2003.
5. Barbara Zaborowska: Kimono : jego dzieje i miejsce w japońskiej kulturze. Warszawa 2003.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Polskość Minął dziesiąty rok wirtualnego żywota Racjonalisty

Comment on this article..   See comments (5)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word