|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Culture »
Huig de Groot - świeckie polis i krawędzie czasu [4] Author of this text: Jerzy Kolarzowski
[4] Jednym z głośniejszych teologów
niderlandzkich tamtego czasu był Conrad Vorst,(Vorstius) protestancki
teolog wypędzony z Holandii w 1619 r. za swoje nie prawomyślne poglądy.
Opublikował on Tractatus theologicus de
Deo (1610), gdzie Boga przedstawia jako coś
cielesnego i aby udowodnić, że Bóg jest substancją oraz osobą,
przypisuje Mu określone miejsce — boski topos w świecie. Przypomina on
w tej kwestii odkrytego w XX stuleciu myśliciela rodem z Walonii
Dawida z Dinant, który głosił jedność Boga i materii. Zobacz na ten
temat J. Kolarzowski Filozoficzna anty-gnoza: Dawid z Dinant,
[w:] Filozofowie i mistycy. Na drogach
neoplatonizmu, wyd. ENETHEIA, Warszawa 2005,
s. 55 — 68.
[5] Szczegóły oskarżenia Grotiusa o
zdradę stanu, czy nawet przygotowywanie zamachu stanu skrywa patyna
czasu. Informacji na temat swej ucieczki z więzienia z pomocą
przyjaciół nie ujawnił nigdy i stanu wiedzy na ten temat nie
powiększył. Do tej pory wznawiana jest wydana jeszcze w XIX stuleciu
biografia filozofa. zob. Charles Butler Esq, The Life of Hugo Grotius with Brief Minutes of the Civil,
Ecclesiastical, and the Literary history of
Netherlands. Of Lincoln's- Inn, John Murray
Albemarle-Street, London 1826 [reprint Source Bebook 2004] Bibliotheuqe
Nationale de France (BnF Gallica) http://gallica.bnf.fr.
[6] H. W. Blom, Grotius and Socinianism,,praca cyt.
s. 122.
[7] Cyceron pisał: "Jego grecką nazwę,
(Nomos) uczeni wyprowadzają od czasownika, nemo który znaczy „przydzielić, co
się należy" ;ja natomiast rodzimy wyraz lex, czyli „prawo", wywodzę od
legere -
„wybierać. [...] Z prawa naturalnego powinno się wywodzić prawo
stanowione. To pierwsze jest bowiem samoistną siłą, mądrością i
rozsądkiem mądrego człowieka, kryterium prawości i bezprawia".
Cyceron, O państwie, o
prawach, wyd. ANTYK — Marek Derewicki, Kęty
1998, s. 105.
[8] H. Grotius, O prawie wojny i pokoju, Prolegomena, wyd. PWN, Warszawa 1957, t. 1, s. 92.
[9] John Maurice
Kelly, Historia zachodniej teorii
prawa, wyd. WAM, Kraków, 2006, s.
253.
[10] H. Grotius, O prawie wojny i pokoju, Prolegomena, dz. cyt. s. 93.
[11] Roman Tokarczyk,
Klasycy prawa natury,
Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1988, s. 176 — 177.
[12] John Neville Figgis,
Political Thought from Gerson too Grotius: 1414 -
1625: Seven
Studies. Batoche Books, Kitchener (Canada)
1990.
[13] Roman Tokarczyk,
Klasycy prawa natury dz.
cyt. s. 178.
[14] Refleksja ta służyła Cyceronowi
po to by apelować do jemu współczesnych o wykluczenie z praktyki
politycznej Imperium Romana zarówno w stosunkach metropolii z
prowincjami jak i w stosunkach pomiędzy obywatelami podstępu,
stosowania zasadzek i prowokacji. Na ten humanitarny aspekt
uniwersalności relacji prawnych wskazywał Grotius, który uważał, że ten
postulat powinien być stałym fundamentem moralnym każdej relacji
prawnej w tym także stworzonego przezeń prawa narodów.
[15] H. Grotius, Prolegomena, [w:] O prawie wojny i pokoju,
dz. cyt. s.
52.
[16] R. Tokarczyk, Klasycy prawa natury, dz. cyt. s.
181.
[17] H. Grotius, O prawie wojny i pokoju, dz. cyt.
[numeracja akapitów] 2. 20, także 2. 21,., s. 75-76, 76-77.
[18] J. M. Kelly, Historia zachodniej teorii prawa,,
dz. cyt. s. 264.
[19]H. Grotius, O prawie wojny i pokoju, dz. cyt.
[numeracja akapitów] 2.20.18, s. 74.
[20] H. W. Blom, Grotius and Socinianism, Autor w
swym studium rozważa wzajemne zapożyczenia i korespondujące ze sobą
pojęcia miedzy opublikowanym, anty-scyniańskim traktatem
Grotiusa Defensio fidei catholicae de
satisfactione Christi adversus Faustum Socinum
Senesem, a pozostawionym w rękopisie, choć
upowszechnianym wśród znajomych traktatem filozoficzno-prawnym
De iure praedae
commentarius
poświęconym głównie stosunkom wewnątrz państwa i relacjom jednostka -
państwo.
[21] Jest w tym widoczna istotna praca
intelektualna podobna do tej jaką dokonał Mikołaj z Kuzy. Kuzańczyk
przeszedł do historii myśli, jako twórca konstrukcji językowej,
określającej Najwyższego terminem coincidentia oppositorum. U Mikołaja
z Kuzy pojęcie koincydencji otrzymuje dwa sposoby rozumienia.
Rozumienie pierwsze jest ściśle neoplatońskie — polega na zespalaniu
się w nieskończoności Bożej najmniejszego z największym. Drugie
rozumienie kładzie nacisk na to, że termin coincidentia obejmuje
głównie sprzeczności. Prawo bowiem wyłączonego środka obowiązuje ludzki
rozum, stosujemy je w logice i etyce. Nie ma ono natomiast zastosowania
w odniesieniu do intelektu poszukującego Boga i woli ludzkiej,
wgłębiającej się na drodze kontemplacji w nieskończoność Stwórcy
świata. Możemy wówczas oddzielić niepojętego dla nas Boga od świata, z
jego nieskończoną przestrzennie materią — nauczał Kuzańczyk — ale
skończoną w czasie i przez to zdegradowaną na wszystkich stopniach
bytu. Pojęcie „dobro" i „zło" należą tylko do ludzkiego świata i nie
należy ich stosować do Istoty Najwyższej, która nie jest z tego świata.
Por. J. Kolarzowski, Mistyka, neoplatonizm, teodycea, [w:] tenże
Filozofowie i mistycy,
dz. cyt. s. 44 -47.
[22] H. Grotius, Defensio fidei catholicae de satisfactione Christi adversus
Faustum Socinum Senesem, Edited by Edvin
Rabbie, Assen — Maastricht, 1990.
[23] Warto zwrócić uwagę, że w obrębie
chrześcijańskiej tradycji istniał ważki nurt, który nie tylko, że nie
rozdzielał sprawiedliwości Boskiej i ziemskiej ale tej pierwszej
przypisywał całkowitą arbitralność. Ten nurt myśli rozpoczął św.
Augustyn w swoim traktacie De civitas
Dei Państwo
Boże, przeł. W. Kubicki, Kęty, wyd. ANTYK -
Marek Derewicki, 1998.
[24] Jonathan I. Israel,
Radical Enlightenment Philosophy and the Making of
modernity 1650 -1750. Edt. Oxford University
Press, Oxford, 2002, s. 344. Zob. także: C. G. Roelosfen,
Grotius and International Politics in Seventeenth
Century; Hinemi Suganami, Grotius and International Quality [obydwa studia w:] Hugo Grotius and
International Relations. Edited by H. Bull,
B. Kingsbury, A. Roberts, Clarendon Press, Oxford 1990, s. 95 -133 i
221 -240.
1 2 3 4 5 Dalej..« (Published: 23-01-2014 ) Jerzy KolarzowskiDoktor habilitowany, adiunkt w Instytucie Historyczno-Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Prawa i Administracji). Współzałożyciel i rzecznik prasowy PPS (1987 - luty 1988), zwolniony z pracy w IPiP PAN (styczeń 1987), współredagował Biuletyn Informacyjny Ruchu Wolność i Pokój (1986–1987), sygnatariusz platformy Wolność i Pokój (1985), przekazywał i organizował przesyłanie m.in. do Poznania, Krakowa, Gdańska, Lublina i Puław wielu wydawnictw podziemnych. Posiada certyfikat „pokrzywdzonego” wystawiony przez IPN w 2003 r. Master of Art of NLP. Pisze rozprawę habilitacyjną "U podstaw europejskiej filozofii praw człowieka. Narodziny jednostki w sferze publicznej i prywatnej w pismach Braci Polskich". Zainteresowania: historia instytucji życia publicznego i prywatnego, myśl etyczna i religijna Europy (zwłaszcza okresu reformacji). Bada nieoficjalne nurty i idee inspirujące kulturę europejską. Hobby: muzyka poważna, fotografia krajobrazowa. Autor książki Filozofowie i mistycy Number of texts in service: 51 Show other texts of this author Newest author's article: Polski i brytyjski samorząd terytorialny - zasadnicze różnice | All rights reserved. Copyrights belongs to author and/or Racjonalista.pl portal. No part of the content may be copied, reproducted nor use in any form without copyright holder's consent. Any breach of these rights is subject to Polish and international law.page 9552 |
|