Warto wspomnieć o wielu innych akcjach i inicjatywach obywatelskich, nad którymi rzecznik sprawuje patronat. Wśród nich należy wyróżnić:

• Tydzień Praw Obywatelskich nad którym w dniu 15 maja 2006 r. rzecznik objął honorowy patronat. Obchody tego dnia zostały zorganizowane przez Instytut Psychosomatyczny. „Intencją organizatorów było przedstawienie wybranej problematyki społecznej poruszanej w mediach i w instytucjach państwowych oraz kwestii wsparcia osobom potrzebującym. Podczas "Tygodnia Praw Obywatelskich" zostały uruchomione przez Instytut tzw. „linie wsparcia", dzięki którym wszystkie zainteresowane osoby bezpłatnie otrzymały telefonicznie bądź mailowo odpowiedzi i porady na zadawane specjalistom pytania" ^{[ 178 ]};

• XIII Ogólnopolska Olimpiada wiedzy o Prawach Człowieka organizowana przez Katedrę Praw Człowieka UMK i Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Komitetu Olimpiady. 8 kwietnia rzecznik objął patronat honorowy nad olimpiadą. Konkurs ma za zadanie rozbudzać wśród młodych ludzi chęci poznawania tematyki praw człowieka;

• Międzynarodowy Dzień Osób Starszych. Ustanowiony przez ONZ i organizowany 1 października w Warszawie z inicjatywy organizacji pozarządowej Forum 50+;

• Konferencja pt. Jawność życia publicznego w Polsce organizowana z inicjatywy Stowarzyszenia Promowania Myślenia Obywatelskiego dnia 3.11.2006 r. Celem konferencji będzie stworzenie forum dyskusji nad zagadnieniem jawności i ustalenie jakie informacje powinny być jawne;

• Program „Opiekun dziecka — ofiary przestępstwa" utworzony przez Fundację „Dzieci Niczyje", który ma stworzyć formy ochrony dzieci biorących udział w postępowaniu karnym ^{[ 179 ]}.

VI. Organizacje pozarządowe współdziałające z Rzecznikiem Praw Obywatelskich

Należy wspomnieć o najbardziej istotnych organizacjach „trzeciego sektora", z którymi RPO współpracuje obecnie, realizując obowiązek nałożony przez ustawodawcę w art. 17 a u.r.p.o. Wśród nich można wyróżnić: Dolnośląskie Stowarzyszenie Pomocy Ofiarom Przestępstw „Karta 99" we Wrocławiu, Helsińska Fundacja Praw Człowieka w Warszawie, Stowarzyszenie Biuro Bezpłatnej Pomocy Prawnej w Prudniku, Związek Biur Porad Obywatelskich w Warszawie, Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych w Warszawie, Studenckie poradnie prawne (kliniki prawa) i Fundacja Academia Iuris w Warszawie.

1. Dolnośląskie Stowarzyszenie Pomocy Ofiarom Przestępstw „Karta 99" we Wrocławiu

Powstało w 2001 r. z inicjatywy Pełnomocnika do spraw Ofiar Przestępstw przy Rzeczniku Praw Obywatelskich ^{[ 180 ]}. Zajmuje się udzielaniem pomocy osobom, które stały się ofiarami przestępstw, czyli „indywidualnie lub z innymi osobami, poniosły szkodę, włączając w to uszczerbek fizyczny lub psychiczny, dolegliwość emocjonalną, stratę materialną lub znaczące naruszenie ich podstawowych praw, w rezultacie działań lub zaniechań stanowiących naruszenie przepisów prawa karnego będących w mocy na terenie Państw Członkowskich, włącznie z przepisami zakazującymi kryminalnego nadużycia władzy" ^{[ 181 ]}.

Podstawowymi kierunkami działania stowarzyszenia są:

• poradnictwo, wsparcie: prawne, psychologiczne i pedagogiczne;

• świadczenie pomocy merytorycznej w zakresie sprawy;

• programy edukacyjne dla osób dorosłych i młodzieży;

• zastępstwo procesowe;

• współpraca z organami państwowymi, samorządowymi, instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką ofiar przestępstw ^{[ 182 ]}.

Rzecznik podpisał porozumienie w sprawie współpracy z prezesem stowarzyszenia J. Wajdą. ^{[ 183 ]}. Założeniem współpracy ma być zwiększenie dostępu każdej osobie potrzebującej pomocy do rzetelnej i kompletnej pomocy prawnej. W zakresie działalności stowarzyszenia działa od 2005 r. Centrum Edukacji Prawnej utworzone w ramach rzecznikowskiego programu Ruch Przeciw Bezradności Społecznej, którego sygnatariuszem jest „Karta 99".

2. Helsińska Fundacja Praw Człowieka w Warszawie

Obecnie jest jedną z najbardziej doświadczonych i profesjonalnie działających w Polsce organizacji pozarządowych zajmujących się prawami człowieka. Została powołana przez Komitet Helsiński w 1989 r. ^{[ 184 ]} Świadczy pomoc prawną dla ofiar naruszeń praw człowieka poprzez realizację następujących programów:

• edukacja przez ukazywanie naruszeń praw człowieka innych krajach;

• program bezpłatnej pomocy prawnej uchodźcom i cudzoziemcom;

• program pomocy osobom skazanym w sprawach karnych, które nie poczuwają się do winy („Niewinność");

• program zapobiegania torturom, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub postępowaniu;

• program monitoringu sądów „Obserwator" ^{[ 185 ]}.

W ramach działania w interesie publicznym Helsińska Fundacja Praw Człowieka podejmuje działania w sytuacji, kiedy osoby zgłaszające się do fundacji nie zwracały się uprzednio w takiej samej sprawie do rzecznika. Gdy opisany przez wnioskodawcę problem zgłaszany RPO jest identyczny jak poruszony w liście do fundacji, wówczas aby nie dublować działań rzecznika, fundacja odmawia klientowi pomocy ^{[ 186 ]}.

3. Stowarzyszenie Biuro Bezpłatnej Pomocy Prawnej w Prudniku

Świadczy poradnictwo prawne w zakresie wielu dziedzin prawnych i obywatelskich w sprawach dotyczących prawa cywilnego, rodzinnego, administracyjnego i karnego. Klienci stowarzyszenia oprócz porady ustnej mogą otrzymać pomoc w zakresie sporządzania pism procesowych (są to projekty pozwów, zażaleń, apelacji bądź sprzeciwów) oraz informatory prawnicze i broszury informacyjne dotyczące podstawowych zagadnień prawnych i obywatelskich ^{[ 187 ]}. Stowarzyszenie współpracuje z rzecznikiem od 2005 r. na podstawie porozumienia podpisanego przez prezesa stowarzyszenia P. Powirskiego z pełnomocnikiem terenowym rzecznika we Wrocławiu M. Lisem ^{[ 188 ]}.

Współdziałanie stron opiera się na:

• wymianie doświadczeń i koordynowaniu podejmowanych działań w związku z bezpłatnym poradnictwem prawnym i obywatelskim (art. 1 porozumienia);

• możliwości obustronnego przekazywania spraw do prowadzenia przez drugą stronę (art. 2 porozumienia);

• udziału stowarzyszenia w szkoleniach, seminariach i programach organizowanych z inicjatywy rzecznika (art. 4 porozumienia).

4. Związek Biur Porad Obywatelskich w Warszawie

Obecnie Związek zrzesza trzydzieści biur porad obywatelskich z terenu całego kraju. Nawiązanie przez rzecznika współpracy z siecią biur miało miejsce w 2002 r. Rzecznik czwartej kadencji A. Zoll w 2002 r. objął honorowym patronatem działalność ZBPO. Przyczyniło się to do wzrostu wiarygodności biur oraz wzrostu zainteresowania prowadzoną przez nie działalnością zarówno ze strony obywateli, jak i instytucji publicznych, w tym zwłaszcza samorządu terytorialnego, dla którego biura powinny być szczególnie istotnym partnerem współpracy ^{[ 189 ]}.

Przypieczętowaniem współpracy stało się porozumienie zawarte między rzecznikiem a Związkiem Biur Porad Obywatelskich, w którym strony zobowiązały się do wzajemnego świadczenia pomocy w ramach swoich kompetencji ^{[ 190 ]}. 13.12.2005 r. strony — A. Zoll oraz M. Ostrowska z zarządu ZBPO podpisały kolejne porozumienie o współpracy i umowę o współpracy (zawartą przez dyrektora Biura RPO U. Szkodzińską oraz dyrektora Biura Związku Biur Porad Obywatelskich H. Górską) ^{[ 191 ]}. Współpraca stron polega na:

• wydawaniu poradników edukacyjno-informacyjnych (§ 1 pkt 2 umowy);

• wymianie materiałów o charakterze analitycznym i informacyjnym (§ 2 pkt 1 porozumienia);

• wspólnym organizowaniu seminariów, konferencji i szkoleń (§ 2 pkt 1 i 2 umowy). Na mocy porozumienia rzecznik może przekazywać do rozpoznania przez ZBO sprawy skierowane do Biura RPO pod warunkiem uzyskania na to zgody osoby, której sprawa dotyczy i jeżeli charakter sprawy jest zgodny z zakresem działania biura porad obywatelskich (§ 2 pkt 3 umowy). ^{[ 192 ]}

5. Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych w Warszawie

Fundacja wspiera finansowo i koordynuje działalność studenckich poradni prawnych. Promuje w kraju i na świecie ideę bezpłatnego poradnictwa prawnego poprzez szeroką kampanię informacyjną, organizowanie konferencji, szkoleń i prezentacji z zakresu tematyki poradniczej. Za zadanie stawia sobie rozwijanie i umacnianie prowadzonej współpracy z instytucjami i urzędami państwowymi oraz innymi organizacjami działającymi w sferze tzw. trzeciego sektora. Formalnym przypieczętowaniem wcześniejszej współpracy między FUPP a rzecznikiem stało się tegoroczne porozumienie zawarte przez J. Kochanowskiego i prezesa FUPP F. Czernickiego ^{[ 193 ]}. Strony porozumienia w ramach podjętej współpracy informują się o planowanych działaniach istotnych z punktu widzenia drugiej strony (art. 4 pkt 2), wspólnie organizują konferencje, seminaria i szkolenia adresowane głównie do studentów poradni prawnych (art. 4 pkt 1), a także wymieniają się materiałami i publikacjami niezbędnymi do przeprowadzenia analizy stanu przestrzegania prawa (art. 4 pkt 3).

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich Rodzaje i formy ochrony praw i wolności w Polsce

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word