Sprawa Karen Ann Quinlan miała dramatyczny i tragiczny charakter. W 1975 r. w skutek utraty przytomności z nieznanych przyczyn młoda 21-letnia dziewczyna została hospitalizowana. Nie stwierdzono przyczyn choroby. Wkrótce pacjentkę podłączono do aparatu tlenowego, czyli respiratora. Pacjentka podłączona została także do urządzenia kontrolującego akcję serca, sztucznie ją odżywiano, a leki podawano poprzez kroplówkę. Był to tzw. persistent vegetative state (PVS , stały stan wegetatywny). Rodzice pacjentki zażądali po wielu miesiącach takiego stanu rzeczy odłączenia córki od respiratora. Lekarze odmówili ze względów etycznych. Sąd I instancji również odmówił, kierując się opiniami biegłych przestrzegających, że odłączenie oznacza śmierć dla Karen Ann. W sprawie wypowiedział się w końcu Sąd Najwyższy New Jersey w 1976 r. Stanął na stanowisku, że zakończenie stosowania środków nadzwyczajnych (extraordinary ) nie będzie zabójstwem. Sąd zastanawiał się, jaka byłaby wola pacjentki i jak rozumieć jej right to privacy . Ojciec Karen został uznany za opiekuna (guardian ), który miał prawo podjąć decyzję o zaprzestaniu podtrzymywania przy życiu. Respirator ostatecznie odłączono, ale pacjentka nie zmarła. Stało się tak mimo opinii biegłych, które wskazywały na inne skutki odłączenia od respiratora. Karen Ann zmarła w 1985 r., 10 lat od tragicznego wypadku i 9 lat od orzeczenia stanowego Sądu Najwyższego pozwalającego odłączyć respirator. Nie odzyskała nigdy przytomności. Podkreśla się, że był to pierwszy przypadek usankcjonowanej wyrokiem sądowym antydystanazji (zaprzestanie sztucznego podtrzymywania życia, pozwalające umrzeć śmiercią naturalną). ^{[ 48 ]}

Sądy amerykańskie respektowały potem wolę prawnych opiekunów lub rodziny nieświadomego pacjenta w wielu głośnych sprawach (np. Superintendent of Belchertown State School v. Saikiewicz z 1977 r. ^{[ 49 ]}, In re Storar z 1981 r. ^{[ 50 ]}, Cruzan v. Director, Missouri Department of Health z 1990 r. ^{[ 51 ]}). Uznały również z czasem wolę samego pacjenta, który nie był w stanie terminalnym (Bartling v. Superior Court z 1984 r. ^{[ 52 ]}, Bouvia v. Superior Court z 1986 r. ^{[ 53 ]}).

Trzeba podkreślić, że ustawa kalifornijska z 30.09.1976 r. – Natural Death Act ^{[ 54 ]} jest pierwszym na świecie i w USA prawem zezwalającym na bierną eutanazję. Według ustawy każda osoba dorosła posiada prawo do kontrolowania decyzji o zabiegach lekarskich, które się do niej odnoszą. Chodzi także o life-sustaining procedures (stosowanie środków sztucznie podtrzymujących życie) w sytuacji, gdy śmierć jest bliska (terminal condition ), a szczególne procedury odwlekają tylko w czasie jej moment. Medycyna i jej techniczne możliwości pozwalają na podtrzymywanie życie poza granice „naturalnego życia”. Ustawa respektuje ochronę autonomii jednostki (autonomy ), jej godność (dignity ) i prywatność (privacy ) oraz wolność od bólu i cierpień. Written directive polega na złożeniu pisemnego oświadczenia woli przez dorosłą osobę, polecającego lekarzowi niestosowanie lub zakończenie stosowania środków podtrzymujących życie w sytuacji nieuniknionej śmierci. Realizacja tej dyspozycji nie jest samobójstwem. Nie ma wpływu na ważność i zmianę polisy ubezpieczeniowej na życie. Ustawa podkreśla wyraźnie, że nie może być interpretowana jako legalizowanie czynnej eutanazji. Nie może być interpretowana jako dopuszczenie działania lub jakiegokolwiek zachowania innego niż tylko i wyłącznie pozwolenie na naturalną śmierć na warunkach ustawowych. Living will jako deklaracja składającego oświadczenie musi być podpisana właśnie przez niego oraz dodatkowo przez dwóch świadków. Świadkowie nie mogą być krewnymi ani małżonkami. Nie mogą być również spadkobiercami lub zapisobiercami. Świadkiem nie może być ponadto lekarz leczący osobę składającą oświadczenie, pracownik lekarza ani pracownik zakładu leczniczego, gdzie składający deklarację jest pacjentem. Świadkowie wraz ze składającym deklarację stwierdzają, że jest on psychicznie zdrowy, działa z rozeznaniem i dobrowolnie. Deklaracja jest ważna przez 5 lat od daty sporządzenia. Odwołać można ją pisemnie lub ustnie w każdym czasie albo przez zniszczenie jej. ^{[ 55 ]} Warto zauważyć, że directive nie jest ważna w okresie ciąży (is not valid during pregnancy ). Istotne jest również zastrzeżenie o możliwości zmiany decyzji.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Eutanazja – za czy przeciw? O eutanazji

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word